Gelecekte AB, çevre dostu teknolojilerin üretiminde ABD ile rekabet edebilmek için üye devletlere şirketlere daha “hedefli, sınırlı süreli ve orantılı” devlet sübvansiyonları sağlamak istiyor. Buna Cuma sabahı düzenlenen özel bir zirvede 27 AB ülkesinin devlet ve hükümet başkanları karar verdi. Devlet yardımı prosedürleri daha basit, daha hızlı ve daha öngörülebilir hale gelmelidir.
ABD’nin iklim dostu teknoloji alanındaki büyük sübvansiyon paketine bir yanıt olarak, ABD’de olduğu gibi AB’de de gelecekte çevre dostu ürünler üreten şirketler için vergi kredilerine izin verileceği açıkça belirtiliyor. Ayrıntılı kararlar ancak Mart ayındaki AB zirvesinde alınmalıdır.
AB ülkeleri, 370 milyar dolarlık Enflasyon Düşürme Yasası’nın (IRA) ABD’ye rekabetçi bir yatırım avantajı sağlayabileceğinden korkuyordu. Görüşmenin ardından Almanya Başbakanı Olaf Scholz, dünyada yeni bir sübvansiyon yarışı uyarısında bulundu. ABD hükümetiyle konuşun, ancak sonuçta AB’deki şirketler Kanada ve Meksika’dakilerden daha kötü durumda olmamalı. Bunun arka planında, örneğin elektrikli otomobiller için sübvansiyonun yalnızca pillerin Kuzey Amerika’da üretilmesi durumunda ödendiği şeklindeki ABD düzenlemeleri vardır.
Bu nedenle, Almanya da dahil olmak üzere bir dizi ülke, Avrupa’daki üretim tesislerini sürdürebilmek için Avrupa devlet yardımı yasasının gevşetilmesi çağrısında bulundu. Küçük ve finansal olarak daha az güçlü AB ülkelerinin endişelerini göz önünde bulunduran zirve kararı, “iç pazarın bütünlüğünün ve eşit rekabet koşullarının” korunması gerektiğini vurguluyor. AB Komisyonu bu konuda düzenli raporlar sunacak.
Ayrıca, planlama aşamalarının kısaltılabilmesi için, örneğin pil veya yarı iletken alanında (IPCEI olarak adlandırılan) özellikle önemli projeler için olası hibeler hakkında daha hızlı karar vermesi için AB Komisyonu’na çağrıda bulunulmaktadır. Genel olarak, AB’nin iklim koruma hedeflerine ulaşılabilmesi için iklim dostu teknolojilerin üretimine yönelik onay prosedürlerinin hızlandırılması gerekecektir.
Ayrıca, AB ülkeleri arasındaki rekabetin daha adil olabilmesi için AB fonlarının daha esnek kullanılması gerekmektedir. Karar, bunun hangi fonlama potalarını etkileyeceğinden bahsetmiyor. Bazı AB ülkeleri, Avrupa düzeyinde stratejik açıdan önemli sektörlerdeki yatırımlar için daha fazla parayı finanse etmek üzere yeni bir egemenlik fonu kurulması çağrısında bulunduğunda anlaşma sağlanamadı. Kararda yalnızca, AB Komisyonu’nun ilgili teklifi yaza kadar sunacağına ilişkin duyurusunun dikkate alındığı belirtiliyor. Daha önce yeni bir fon sağlama potasını reddeden Scholz, “Bu görevler için fonlar mevcut” diye vurguladı.
