Sulh ERKAYA
Kripto para yatırımcıları kendi tabirleriyle ATH, şu demek oluyor ki tüm zamanların en yüksek değerine yetişme hesapları yaparken geçen hafta Bitcoin’de 40 bin dolarla baş başa kalıverdi. Psikolojinin uzun süre ‘boğa’ olarak tanımlandığı piyasada tüm rüzgar tersine döndü. Dibin neresi olduğu hesapları yapılıyor, 2022’nin 2017- 2019 dönemindeki mega ayı dönemine benzeyip benzemeyeceği tartışılıyor. Bu aşamada borsalar için en eski tespitlerden birini hiçbir süre akıldan çıkarmamakta yarar var: Dip diye bir şey yoktur ve kontrolü size ilişkin olmayan bir piyasada devamlı dibin de dibi vardır. Fakat şu var ki; Kripto paraların ortaya çıkışı ve hızla yatırımcı kazanmasına sebep olan temel unsurlarda bir değişim olup olmadığı kripto paraların da 2022 ve sonrasında iyi mi hareket edeceğini belirleyecek. Bitcoin’in fiyatını belirleyen ve etkileyen bazı temel unsurdan anlatmak mümkün. Bakalım bu mevzularda bir temel trend değişikliği var mı?
BENİMSENME
Bitcoin ve kripto paraların finansal piyasalardaki büyük erkek oyuncular yada devletler tarafınca kabullenilip kabullenilmediği mevzusu. Yatırımcı cephesinde her geçen gün dev kurumlar (ki bir çok eski finansal sistemin oyuncuları) Bitcoin ve hatta bazı alt coin’leri benimsiyor. Devletler açısından bakıldığında ise El Salvador’un arkasından bazı öteki ülkelerin de Bitcoin’i bir yatırım aracı yada bir para birimi olarak kabul etmesi beklentisi mevcut. Tesla’nın Dogecoin’le satışa başlaması ise haftanın sürprizi.
ARZ
Bitcoin, defl asyonist olma iddiasıyla ortaya çıkmış olduğu için bu kadar süratli primler yapmış oldu. Bitcoin’in arzı da, son arz zamanı de belli. Alt coin’lere gidildiğinde bilhassa devamlı olarak sirkülasyonu artan türden coin’ler en büyük yanılgı noktası. Fakat bu piyasanın çıpası eğer Bitcoin ise oraya talep de artıyor. Bu da fiyatın daha da yukarı çıkması için kafi sebep. “Fiyatı hep yukarı giden” tanımı bakış açısına gore değişebilen bir şey. Yatırım için belirlediğiniz vadenin ne olduğuna bağlı. Bitcoin’in 3 yıl süresince devamlı düşmüş olduğu dönemler var. Fakat o dönemde sabreden için getirisi 20 katı geçti. Alt coin’ler söz mevzusu olduğunda 100-200 katı kazançlar da söz mevzusuydu. Eğer bahsedilen dibi bulmak ve oradan yatırım yapmaksa, 20 bin dolarlardan 3 bin dolarlara indirilmiş olduğu dönemler de var. Fazlaca zor olsa da bu olasılığı unutmamak lazım. Uzun vade ise her zamanki benzer biçimde minimum risk, maksimum getirili vade.
SPEKÜLASYON
Bu nokta artık oldukca karışık. Merkeziyetsizlik iddiasıyla çıkan bir piyasada şu anda dünyanın en büyük alım-satım platformları merkezi. Doğrusu klasik borsalardan değişik değil. Bitcoin, düzgüsel şartlarda yapısı itibariyle enfl asyona karşı ulusal para birimlerinin kriz taşıma özelliğinden bağımsız olması gerekirken bugün ABD’de kaç tane işi olmayan olduğundan bile etkilenir hale geldi. Niçin? Aslına bakarsak “benimsenme” bu piyasayı büyütecek etken olarak kabul edilse de benimsenme arttıkça daha çok geleneksel finans kurumunun bu piyasaya girmesine ve bu kurumların da paraya yön verirken halen eski finansal sistemin refleksleriyle hareket etmesine niçin oluyor. Bu dilemma kripto paraları da giderek gelenekselleştiriyor. Kaldı ki, bir piyasada piyasayı etkileyecek büyüklükte yatırımcıların sayısı ne kadar fazlaysa vurgunculuk ve hatta manipülasyon da o denli fazla oluyor.
