Danıştay 12. Dairesi, üye sayısı bağlı bulunmuş olduğu hizmet kolundaki kamu görevlisi sayısının yüzde 1’inden azca olan sendikalara üye olan kamu görevlilerinin toplu sözleşme ikramiyesi almasını engellemiş olan sözleşme maddesinin yürütmesini durdurdu. Kararla üye sayısına bakılmaksızın sendika üyesi olan tüm kamu görevlilerinin toplu sözleşme ikramiyesinden faydalanmasının önü açıldı.
Diyanet ve Vakıf Görevlileri Sendikası avukat Yüksel Evci vesilesiyle Işgören-Sen ile Emek verme ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı içinde imzalanan ve 25 Ağustos 2021 tarihindeki 31579 sayılı Resmi Gazete’de piyasaya sürülen, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin, “Toplu Sözleşme İkramiyesi” başlıklı 23. maddesinin birinci fıkrasında yer edinen bazı hükümlerin iptali istemiyle Danıştay’a dava açtı.
İptal isteminde, söz mevzusu maddede yer edinen “üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine” ve “kamu görevlisi sendikasının kurulu olduğu hizmet kolundaki sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının minimum yüzde 1’inden fazla sendika üyesi kaydeden sendikalara üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine” ifadelerinin yer almış olduğu açıklandı. Bu yargı ile üye sayısı bağlı bulunmuş olduğu hizmet kolundaki kamu görevlisi sayısının yüzde 1’inden azca olan sendikalara üye olan tüm kamu görevlilerinin toplu sözleşme ikramiyesi almasını engellediği ve sendikalar içinde eşitsizlik doğurduğu ifade edildi.
Davaya bakan Danıştay 12. Dairesi, sözleşmede yer edinen söz mevzusu hükmün iptaline karar verdi.
Danıştay kararından
Dairenin sonucunda, sendikaların kurulmasının ve sendikal faaliyetlerin anayasal güvence altına alındığı, toplu sözleşme hakkı kapsamında, memurlar ve öteki kamu görevlilerinin toplu sözleşme yapma hakkına haiz oldukları ve mevzuyla ilgili hususların kanunla düzenleneceğinin kurala bağlandığı ifade edildi.
Bu kapsamda, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nda sendika ve konfederasyonların kuruluşları ile faaliyetlerinin kapsamının belirlendiği aktarılan kararda, 6. Dönem Toplu Sözleşmenin “Toplu Sözleşme İkramiyesi” başlıklı 23. maddesinin birinci fıkrasında yer edinen ifadelerin, ilgili mevzuat hükmünü daraltıcı ve toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanma koşullarını kısıtlayıcı, daha önceki dönemlere ilişkin toplu sözleşme metinlerinde yer almayan bir düzenlemeyi ihtiva ettiği açıklandı.
Toplu sözleşme hakkının, kanunun belirlediği sınırlar haricinde düzenleme yapma hakkını tanımadığı kaydedilen kararda, “Toplu sözleşme hakkı, kamu görevlilerine kanunla yüklenen bazı yükümlülüklerden kurtulma hakkı vermediği şeklinde, kanunun belirlediği sınırlar haricinde düzenlemeler yapma, bazı hak ve yükümlülükleri kaldırma ya da bazı hak ve yükümlülükler koyma hakkı da vermemektedir.” ifadelerine yer verildi.
Söz mevzusu sözleşmede yer edinen hükmün sendikal özgürlüğe müdahale oluşturduğu ve hukuka uygun olmadığına işaret edilen kararda, şunlar kaydedildi:
“Sendikalar içinde ayrıma yol açılması, açıkça sendikal özgürlüğe bir müdahale oluşturarak sendikaların müessese amaçlarının gerçekleştirilmesini önleyici şekilde üye yitirilmesine sebebiyet verecek kalite taşımış olduğu şeklinde aynı hizmet kolunda çalışıp aynı işi meydana getiren sendika üyesi kamu görevlileri içinde, yalnız değişik sendikalara üye olmaları sebebiyle eşitsizlik yaratması itibarıyla emek verme barışını da negatif yönde etkileyeceğinden, dava mevzusu düzenlemede mevzuata ve hukuka uygunluk bulunmamaktadır.”
Tüm memurlar toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanabilecek
Sonucu değerlendiren Avukat Yüksel Evci, verilen yürütmenin durdurulması kararının hukuken isabetli ve oldukça mühim bir karar bulunduğunu dile getirdi.
Evci, verilen kararın sendika üyesi olan tüm memurların toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanmasını sağladığını belirterek, tüm kamu çalışanlarına hayırlı olmasını diledi.
