Dijital Vatandaşlık Nedir? Gelecekte Bizi Ne Bekliyor?

İnternet, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. İnternet sayesinde bilgiye ulaşmak, iletişim kurmak, alışveriş yapmak, eğlenmek, öğrenmek ve daha birçok işlemi kolayca yapabiliyoruz. Ancak internetin sunduğu bu fırsatları değerlendirirken, aynı zamanda bazı kurallara ve sorumluluklara da uymamız gerekiyor. İşte bu noktada dijital vatandaşlık kavramı devreye giriyor.

Dijital Vatandaşlık Nedir?

Dijital vatandaşlık, bilgi teknolojilerini düzenli olarak etik, eleştirel ve güvenli bir şekilde kullanma becerisini ifade eder. Web 2.0 teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte bireylerin günlük yaşamda gerçekleştirdikleri çeşitli işlemlerin dijital ortamlara taşınmasıyla ortaya çıkmış bir kavramdır. Dijital vatandaşlık, en genel kapsamda teknoloji kullanımına ilişkin davranış normları olarak tanımlanmakla beraber teknolojiyi kullanırken etik ve uygun davranışlarda bulunma ve bu konuda bilgilenmeyi içermektedir.

Dijital Vatandaşın Özellikleri Nelerdir?

Dijital vatandaş olmak, sadece interneti kullanmak değil, aynı zamanda interneti doğru, etkin ve etik bir şekilde kullanmak demektir. Bu nedenle dijital vatandaşın sahip olması gereken bazı özellikler vardır. Bunlar şöyle:

Bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanırken eleştirebilen,

Çevrimiçi yapılan davranışların etik sonuçlarını bilen,

Ahlaki olarak çevrimiçi kararlar alabilen,

Teknolojiyi kötüye kullanmayarak başkalarına zarar vermeyen,

Sanal dünyada iletişim kurarken ve işbirliği yaparken doğru davranışı teşvik eden vatandaştır.

Dijital Vatandaşlık Eğitimi Neden Önemli?

Dijital vatandaşlık eğitimi, bireylerin dijital ortamlarda hak, görev ve sorumluluklarının farkında olmalarını, internet teknolojilerini bu farkındalıkla kullanmalarını ve toplum işlerine çevrimiçi olarak katılma becerilerini geliştirmeyi amaçlar. Dijital vatandaşlık eğitimi, özellikle çocuk ve gençler için önemlidir. Çünkü çocuk ve gençler, internetin hem tüketici hem de üretici rolünü üstlenmektedirler. Bu nedenle onların dijital ortamlarda karşılaşabilecekleri riskleri önlemek, fırsatları değerlendirmek ve kendilerini geliştirmek için dijital vatandaşlık eğitimine ihtiyaçları vardır.

Dijital Vatandaşlık Eğitiminin Boyutları Nelerdir?

Dijital vatandaşlık eğitimi, dijital ortamlarda karşılaşılan çeşitli konuları kapsar. Bu konular, dijital vatandaşlık eğitiminin boyutları olarak adlandırılır. Avrupa Konseyi’nin hazırladığı Dijital Vatandaşlık Eğitimi El Kitabı’na göre, dijital vatandaşlık eğitiminin 10 boyutu vardır. Bunlar şunlardır:

Dijital erişim: İnternet ve dijital araçlara erişim hakkı ve sorumluluğu,

Dijital ticaret: İnternet üzerinden alışveriş yapma ve ekonomik faaliyetlere katılma,

Dijital iletişim: İnternet aracılığıyla farklı kişi ve gruplarla etkileşim kurma,

Dijital okuryazarlık: İnternetten edinilen bilgileri anlama, değerlendirme ve kullanma,

Dijital etik: İnternet ortamında ahlaki değerlere uygun davranma,

Dijital kanun: İnternet ortamında yasalara uygun davranma,

Dijital hak ve sorumluluklar: İnternet ortamında bireysel ve toplumsal hak ve sorumlulukların bilincinde olma,

Dijital sağlık: İnternet kullanımının fiziksel ve ruhsal sağlığa etkilerini dikkate alma,

Dijital güvenlik: İnternet ortamında kişisel ve toplumsal güvenliği sağlama,

Dijital katılım: İnternet ortamında demokratik süreçlere ve toplumsal sorunlara çözüm üretmeye katılma.

Sonuç olarak, dijital vatandaşlık, internetin sunduğu fırsatları değerlendirirken, aynı zamanda internetin getirdiği sorumlulukları da yerine getirmeyi gerektiren bir kavramdır. Dijital vatandaşlık eğitimi ise, bireylerin dijital ortamlarda hak, görev ve sorumluluklarının farkında olmalarını, internet teknolojilerini bu farkındalıkla kullanmalarını ve toplum işlerine çevrimiçi olarak katılma becerilerini geliştirmeyi amaçlar. Bu nedenle dijital vatandaşlık eğitimi, günümüzde önemli bir ihtiyaç haline gelmiştir.