Fikri CİNOKUR
Gübre üretici ve ihracatçıları Tecim Bakanlığı’nın gübreye ihracat yasağı getirmesine tepki göstererek, kararın iptal edilmesini, aksi takdirde birçok firmanın batkı edebileceğini belirttiler. Gübre üreticileri TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan destek istedi. İhracatçılar ise yarın Ankara’ya çıkarma yaparak Tecim Bakanı Mehmet Muş ile görüşüp yasağın acilen kaldırılmasını isteyecek.
Antalya OSB’de gübre üretiminde Türkiye’nin öncü firmalarının yer aldığını belirten OSB Başkanı Ali Bahar, yasak kararının sektörün çöküşü olabileceğini ve gübre fiyatlarında artışa niçin olacağını savundu. Bahar, “Sektörün gereksinim duyan toplam hammaddenin yüzde 95’i yurtdışından temin ediliyor. Dolayısıyla ithalat halletmeye mecburuz. İthalat ettiğimiz hammaddelerin tutarları dünya piyasalarında enerji, lojistik ve temel girdi fiyatlarına bağlı olarak yüzde 300 ila 500 içinde arttı. Ek olarak son zamanlarda döviz kurunda yaşanmış olan yükselişler de gübre fiyatlarının artmasında mühim bir etken oldu. Yurtiçindeki gübre fiyatlarının artışının temel sebepleri bunlar” diye konuştu.
Gübre üreticiklerinin hammaddesini tedarik etmiş olduğu Çin benzer biçimde oldukca zor bir pazara dahi ihracat yapar hale geldiğini ifade eden Bahar, “Bu kazanımları yok etmek değil kendi ayağımıza, kafamıza kurşun sıkmakla eş değerdir” ifadesini kullandı.
“Sanayici iflasa sürükleniyor”
Sektörün uzun uğraşlarla ihracatta büyük başarılara imza attığını özetleyen Bahar, şu şekilde devam etti: “Senelerce çalışılıp yurt haricinde yeni pazarlar yaratıldı. Devlet ‘ihracat yapın, döviz kazandırıcı hizmetleri artırın’ diyor. Sanayici de bunu gerçekleştirmek için makineler alıyor, istihdam sağlıyor, borçlanıyor, yeni yatırımlar yapıyor. Tam ihracata başlıyor ve siz bunu yasaklıyorsunuz. Ne yapsın sanayici, batsın mı?”
Şu an ihracat meydana getirilen ülkelerde dikim zamanı bulunduğunu belirten Bahar, “Sanayicinin taahhüdü var. Ön ödeme almış, sözleşme imzalamış. İhracat yasağı sebebiyle siparişler iptal edilirse sanayici tazminat ödemek zorunda duracak. Bu ülke ekonomisine zarardır, dolayısıyla hepimizin cebinden çıkacak” şeklinde konuştu.
Antalya OSB Başkanı Ali Bahar, gübre üretici firmaları ve Gübre Üreticileri İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği Başkanı Metin Güneş, gübre ihraç yasağı ile ilgili rapor hazırlayarak TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’na verdi. Sanayiciler, TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’ndan yasağın kaldırılması mevzusunda destek istedi.
“Gümrük vergisi sıfırlanmalı”
Öte taraftan ihracat yasağının katma kıymet sağlanmış ürünlere konulmaması icap ettiğini ifade eden ihracatçı ve sanayiciler şu önerilerde bulunmuş oldu: “GTİP numaraları detaylandırılmalı, hammaddeler buradan ayrıştırılmalı, gerekirse devlet ithal edilen hammaddelerin gümrük vergilerini belirli bir süreliğine sıfırlamalı. Yasak gelecekse bir tek hammaddelerin ihracatına yasak getirilmeli. Çiftçinin yoğun olarak kullandığı taban gübrelerinin sübvanse edilmesi de bir başka çözüm odaklı hamle olur. Gübre üreten büyük tesislerin hammaddelerine sübvansiyon uygulanarak fiyat artışı önlenebilir.”
“Yasak kalkmazsa gübre ihracatçısı pazarı kaybedecek”
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Umut Mirza Çavuşoğlu, gübrede yasak kararının kaldırılması için oldukca yoğun emek verme yaptıklarını söylemiş oldu. Batı Akdeniz’de yasağın 150 firmayı etkileyeceğini belirten Çavuşoğlu, gübre yerine hammadde ihracatının yasaklanmasını istedi. İşlenmiş, katma kıymet yaratan ürünlerin yasaklanmamasını isteyen Çavuşoğlu, “Yasak sonucu ile sözleşmeleri etkilenecek ihracatçı firmalarımız var. Firmalarımız ihracat yaptıkları ülkelerdeki müşterilerine yasak kararını daha bildirmedi. Eğer yasak kalkmaz ise firmalar batacak. Cezalarla karşı karşıya duracak. Cezalar kısa süreli olsa bile Türk gübre ihracatçısı pazarı kaybedecek. Firmaların ödemeleri, stokları var. Stokları ucuza satıp borcunu ödeyecek. Fakat işçi çıkarmak zorunda duracak” açıklamasını yapmış oldu. Yasağın kalkması için ışık gördüğünü ifade eden Çavuşoğlu, “Bu yasağın oldukca uzun süreceğini sanmıyorum. Bu hafta içinde çözülür diye düşünüyorum” dedi.
