İsrail Başbakanı David Ben-Gurion bundan 75 yıl önce, İsrail Devleti’nin kurulduğu 14 Mayıs 1948’de, “Tüm diğer halklar gibi, Yahudi halkının da kendi egemenliği altındaki tarihini belirlemek en doğal hakkıdır” demişti. . Yahudi takvimine göre bu yıl Bağımsızlık Günü 26 Nisan.
Gurion, BM Genel Kurulu’nun kararına atıfta bulundu. 29 Kasım 1947’de, uzun, çalkantılı müzakerelerin ardından, Filistin’in bölünmesine ilişkin 181 sayılı Kararı kabul ettiler. Bölge o dönemde İngiliz Mandası yönetimi altındaydı. Karar, bir Yahudi ve bir Arap devletinin kurulmasını öngörüyordu. Kudüs’e uluslararası statü verilmeli.
Karar, Arap ve Yahudi sakinler ile Filistin’deki İngiliz Mandası arasında on yıllardır süren çatışmayı çözmeyi amaçlıyordu. İki yeni devlet ekonomik bir birlik ile birbirine bağlanmalı ve her ikisinin de demokratik anayasaları olmalıdır. Ancak bu taksim planının Filistin’e barışçıl ve demokratik bir çözüm getirmesini o zamandan bu yana birçok faktör engelledi.
Arap hükümetleri ve Filistinliler taksim planını reddettiler. Eğer anlaşsalardı, Filistin devleti mevcut barış planlarında teorik olarak mümkün olandan daha fazla büyüyebilirdi.
Yahudiler kendi devletlerini kurmak isterken, diğer şeylerin yanı sıra, İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour’un 2 Kasım 1917 tarihli beyannamesine atıfta bulunuyorlar. Bu beyanatta, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı idaresi altındaki Filistin’i işgal etmiş olan İngiltere, Filistin’deki Yahudiler için ulusal bir yuva yaratma sözü verdi.
Yahudi devleti fikrinin temeli Siyonist hareketti. Önde gelen temsilcilerinden biri Habsburg monarşisinde dünyaya gelen Theodor Herzl (1860-1904) idi. Avrupa’daki antisemitizm ve Fransa’daki Yahudi yüzbaşı Albert Dreyfus’a karşı kurulan komplodan etkilenerek 1896’da “Der Judenstaat” kitabını yayınladı. Yahudilerin bir ulus olduğuna ve bu nedenle bir Yahudi devletinin kurulması gerektiğine ikna olmuştu.
1933 ile 1945 yılları arasında, Almanya, Avusturya ve nihayet Avrupa’nın büyük bir bölümünde Nazi yönetimi sırasında, Yahudilere karşı bugüne kadarki en büyük zulüm gerçekleşti. Birçok Avrupalı Yahudi, Holokost’tan önce Filistin’e kaçtı. Ancak İngilizler Filistin’de yalnızca sınırlı sayıda Yahudi kabul etmek istediler ve o sırada bir Yahudi devletinin kurulmasına karşı çıktılar.
Militan Siyonist gruplar, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra İngiliz Mandası’na karşı savaşmaya başladılar ve terör eylemleri gerçekleştirdiler. Temmuz 1946’da silahlı bir yeraltı örgütü olan Irgun, İngilizlerin Filistin karargahı olan Kudüs’teki King David Oteli’ni havaya uçurdu. 91 kişi öldü.
Yahudiler ve Filistinliler arasında da kanlı çatışmalar çıktı. 1920’lerden bu yana, Filistinliler artan göç dalgaları tarafından tehdit edildiğini hissettiler. 1930’larda giderek daha fazla Yahudi Filistin’e akın ettiğinde, nüfus grupları arasında İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra da devam eden iç savaş benzeri koşullar ortaya çıktı.
14 Mayıs 1948’de David Ben-Gurion, İsrail Devleti’ni ilan etti. Filistinliler bu olayı “Nakba” (felaket) olarak adlandırıyorlar. Devletin kuruluşundan 24 saat sonra Irak, Lübnan, Suriye, Mısır ve Ürdün İsrail’e savaş ilan etti. Ancak Filistinliler ağır kayıpları kabul etmek zorunda kaldı. İsrail, Batı Kudüs de dahil olmak üzere, 1947’deki BM taksim planının öngördüğünden çok daha geniş alanları fethetti.
900.000’e yakın Filistinli, Ürdün yönetimindeki Batı Şeria, Mısır’ın Gazze Şeridi ve diğer komşu Arap bölgelerine gitmek üzere anayurdundan kaçtı. BM aracısı Folke Bernadotte, 17 Eylül 1948’de Yahudi terör örgütü Lehi’nin üyeleri tarafından vurularak öldürüldü.
1964’te Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ), Kahire’deki Arap Zirvesi’nde kuruldu. Filistin Ulusal Konseyi, parlamento ilk kez Doğu Kudüs’te toplandı ve Filistin’i özgürleştirme mücadelesinden yana konuştu.
1967’de İsrail ile Mısır, Ürdün ve Suriye Arap devletleri arasında Altı Gün Savaşı çıktı. 5 Haziran’dan 10 Haziran’a kadar sürdü. İsrail, Kudüs’ün tamamını, Gazze Şeridi’ni ve Batı Şeria’yı, Golan Tepeleri’ni ve Sina Yarımadası’nı işgal etti. Savaşın sonucu bugün hala dünya siyasetini etkiliyor. Dünya toplumunun büyük bir kısmı İsrail’in 1967 sınırlarına geri dönülmesi ve barışçıl bir çözüm için iki devletin kurulması çağrısında bulunuyor.
