İçişleri Bakanlığı genelgesiyle yürürlüğe giren mecburi psikoteknik belgesini bulundurmayan sürücüye, bin 606 lira cezaî müeyyide uygulanacak. Ek olarak vasıta kullanmalarına da izin verilmeyecek. Türkiye genelinde 2020 senesinde 177 bin 867 ölümlü kazanın yüzde 88,3’ü sürücü kusuru olarak kayıtlara geçerken, 325 lira olan psikoteknik testinin insan hayatından mühim olup olmadığı gözler önüne serildi.
Psikoteknik belgesi olmayan sürücülere yılbaşından itibaren ceza
Türkiye’de 6,5 milyon ticari vasıta ve 8 milyon ticari vasıta sürücüsü bulunuyor. İnsan unsurundan kaynaklı trafik kazalarını asgariye düşürmek, sürücünün trafiğe çıkmış olduğu andan itibaren bellek ve hız kontrolü şeklinde durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanılan psikoteknik testi, İçişleri Bakanlığı genelgesiyle yürürlüğe girdi. Türkiye’de trafik kazalarının bugüne dek averaj yüzde 96’sının sürücü hatasından kaynaklı olması, psikoteknik testinin ne kadar mühim bulunduğunu bir kez daha gözleri önüne getirdi. 2020 senesinde 177 bin 867 ölümlü kazanın yüzde 88,3’ü sürücü kusuru olarak kayıtlara geçerken, 325 lira olan psikoteknik testinin insan hayatından mühim olup olmadığı bir kez daha gündeme geldi.
“Artık tüm sistemlerde karşımıza çıkacak”
Tüm ticarî vasıta kullanan şoförlerin ne olursa olsun psikoteknik testlere doğal olarak olmaları icap ettiğini ifade eden Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Merkezleri Dernek Başkanı Cengizhan Kutlu, yeni yılla beraber pozitif kontrol raporlarının ilkin e-devlet sisteminde sonrasında Polis Informasyon Sistemi (Polnet) ve jandarma sistemlerinde takip edilip görülebileceğini söylemiş oldu. Kutlu, “Negatif yada olmayan kontrol raporu bu sistemlerde yer almayacaktır. Eğer psikoteknik kontrol raporu olmayan ticarî vasıta kullanıcıları, yeni yıldan itibaren bin 606 liralık bir cezai işlemle karşılaşacaklardır. Psikoteknik kontrol sistemine girdikten 45 gün içinde bir psikiyatriste muayene olup, sonrasında da pozitif sonuçlandığı andan itibaren e-devlet entegreli Polnet sisteminde gözükmektedir. 1,5 saatlik kontrol esnasında bu süre içinde devamlı dikkat testi, muhakeme testi, koordinasyon testi, seçici dikkat testi, hız mesafe tahmin testi, çarpışma tahmin testi, görsel idrak hafıza testi, kişilik testi, görsel süreklilik testi, çevresel görsel görüş testi, tepki hızı testi ve trafiğe ilişkin görüş testi olmak suretiyle 12 değişik kontrol uygulanarak riskli sürücüleri tespit edip, bu riskli sürücüleri trafikten uzaklaştırıp kazaları azaltmak hedefleniyor. Bu kontrol ve rapor tutarı de 325 lira” dedi.
“Belgesi olmayan sürücüden işveren de görevli”
Tüm ticarî vasıta kullanıcılarının Türkiye’nin 847 noktasında yer edinen psikoteknik merkezlerine sabah 08.00’den 23.00’e kadar gidebileceklerini ifade eden Kutlu, “Servis, otobüs, kamyon, kamyonet, taksi şeklinde tüm ticarî vasıta kullanıcılarının alması ihtiyaç duyulan bir belgedir. Psikoteknik raporu olmayan şoförlerin, şirketlerde K belgeleri ve benzeri belgelerin de iptal olması söz mevzusu. Şu sebeple nitelikli şoförün olması ihtiyaç duyulan kriterler içinde psikoteknik değerlendirme raporu var. Nitelikli şoförü ticari vasıta kullandırmak zorunluluğu var. Şirket, nitelikli olmayan şoförü görevlendirdiği takdirde ve yarın bir kaza olduğu vakit şirket müdürü yada yetkilisi mahkemede bununla karşı karşıya kalır ve ceza alır” diye konuştu.
“İstanbul ’da 5 bin 500 şoförün alkol ve uyuşturucu bağımlısı olduğu ortaya çıktı”
Türkiye’de bugüne dek meydana getirilen çalışmada trafik kazalarının insan unsuru oranı yüzde 96,6 bulunduğunu ifade eden Kutlu, “Bunu en aza indirebilmenin en ucuz, en uygun ve en süratli yöntemi ticari vasıta kullanan şoförün psikoteknik testten geçirmek ve vasıta kullanmaya uygun olmayan kişileri belirli bir süre yada tamamen trafikten men etmekten geçiyor. Avrupa’da uygulanan bu sistemle trafik kazaları en aza indirilmiş. Tam anlamıyla bu kontrol sisteminin tüm ticarî araçlarda 2022 yılından itibariyle oluştuktan sonrasında bu oranlar Güvenlik Genel Müdürlüğü’müz tarafınca ne olursa olsun açıklanacaktır. İstanbul’da servis şoförlerine yönelik denetimde 5 bin 500 kadar kişinin alkol ve uyuşturucu ile bağları olduğu ortaya çıktı. Psikoteknik kontrol sistemleri ile beraber biz bunu oldukça rahat ölçebiliyoruz” dedi.
“Yalnız ticarî değil, tüm sürücüler bu testi yaptırmalı”
Psikoteknik kontrol raporunun 5 senelik bir rapor bulunduğunu belirten Kutlu, “Bu 5 senenin sonunda yine yenilenmesi gerekmektedir. Aslına bakarsan rapor sisteminde son geçerlilik zamanı yazmaktadır. Pahalı bir rapor değil, ulaşılamaz bir rapor değil. Tüm psikoteknik merkezlerimiz uygun. Tüm sürücülerimiz psikoteknik kontrol raporuna ne olursa olsun girmelerini tavsiye ediyoruz. Kanunen ticarî vasıta sürücülerine mecburi olsa bile sürücü kursuna kayıt olma aşamasında olan çocuklarımızı, belli bir hastalık, kalp rahatsızlığı, epilepsi rahatsızlığı, bilhassa ruhsal rahatsızlığı olanların ne olursa olsun bir psikoteknik kontrol sistemine girip kendilerini orada kontrol etmelerini ve psikolog arkadaşlarımızdan da destek almalarını tavsiye ediyorum” dedi.
