Şüpheli veya iddia edilen polis saldırıları için bağımsız bir soruşturma ve şikayet ofisi, turkuaz yeşili koalisyon anlaşmasının bir parçasıydı Ekim 2020’de İçişleri Bakanlığı, 2021’in ilk yarısı için böyle bir kurumun oluşturulacağını duyurdu. İki yıl sonra Pazartesi günü, ÖVP ve Yeşiller’in üst düzey temsilcileri, Parlamento’da düzenledikleri basın toplantısında kötü muamele iddiaları için bir soruşturma ve şikayet dairesi kurulduğunu duyurdu.
“Yeni, bağımsız bir şikayet ofisi kurarak, polisin şiddet ve taciz iddialarıyla ilgilenme konusunda gerçek bir paradigma değişikliği sağlıyoruz. Bu nihayet polis şiddeti kurbanlarına klasik polis yapısının dışında bir kuruma dönme fırsatı veriyor,” dedi Adalet Bakanı Alma Zadiç (Yeşiller). Yeni soruşturma organı ile polis şiddeti iddialarının “ciddi, kapsamlı ve acil bir şekilde işlenmesi” garanti ediliyor. Zadiç, bunun kurbanlara yardım ettiğini, hiçbir suçu olmayan zanlı yetkilileri rahatlattığını ve böylece halkın “demokrasiye, özellikle de yürütmeye” olan güvenini güçlendirdiğini söyledi. İlgili yasa tasarısı önümüzdeki hafta incelenecek, yasal uygulaması bu yıl yapılacak ve yetki 2024’te başlayacak.
Ancak yeni soruşturma organı, Federal Yolsuzlukla Mücadele ve Önleme Dairesi’nde (BAK) ve dolayısıyla İçişleri Bakanlığı’na bağlı bir kurum olarak kurulacak. Zadiç’in sunduğu pozisyona yönelik eleştiri, ÖVP güvenlik sözcüsü Christian Stocker, Yeşil güvenlik sözcüsü Georg Bürstmayr ve Federal Polis Müdürü Michael Takacs hemen geldi. İnsan hakları örgütü Uluslararası Af Örgütü, BAK’ta, yani İçişleri Bakanlığı bölgesinde sözde bağımsız bir soruşturma ve şikayet bürosu kurulmasını, ofisin Bakanın yetkisi altında olması nedeniyle “son derece sorunlu” görüyor. ve dolayısıyla bağımsızlık kriterini karşılamamaktadır.
“Böyle bir organın bağımsızlığı çok önemlidir. Soruşturma organının polisle herhangi bir hiyerarşik veya kurumsal bağlantısı olmamalıdır. Uluslararası Af Örgütü Avusturya İcra Direktörü Annemarie Schlack, basın toplantısının aralarında Avusturya için bu, böyle bir organın İçişleri Bakanı’nın yetkisi dışında olması gerektiği anlamına geliyor” dedi. Zadiç, “talimatların her zaman yazılı olarak verilmesinin sağlandığına” işaret ederek bu itiraza karşı çıktı. Bir ombudsman ofisi değil, polis yapılarının dışında polis yetkilerine sahip bir kurum – tutuklamalar, el koymalar ve ev aramaları – yaratmak istediler. Yeşiller’e göre, kötü muamele iddialarına yönelik kapsamlı soruşturmalar yalnızca resmi yetkiye sahip bir organ tarafından garanti ediliyor. Adalet Bakanı, “İç incelemeler beklemedeyken BAK başarılıdır” dedi.
NEOS’un içişleri sözcüsü Stephanie Krisper, “Polis şiddeti için bir şikayet ofisi İçişleri Bakanlığı’nda bulunamaz ve İçişleri Bakanı’nın yetkisine bağlı olamaz,” diye merak etti. “Polisin herhangi bir suiistimali bireysel durumlarda hızlı ve şeffaf bir şekilde açıklığa kavuşturmak ve böylece bir yandan polisin işini iyileştirmek, diğer yandan da halkın yürütmeye olan güvenini güçlendirmek için, bağımsız incelemeler yapılabilir. Ancak şikayet ofisi personeli boşaltılmış olan BAK’ta bulunuyorsa durum böyle değildir. Ne de olsa U-Komitesi, bu önemli teşkilatın kendisinin baştan sona bir yolsuzluk sonrası vakası olduğunu ve acilen reforme edilmesi gerektiğini daha yeni gösterdi,” dedi Krisper bir basın açıklamasında. Yeşiller, “Açıkçası ÖVP tarafından tekrar kazıklanmalarına izin vereceklerdi – yoksa bağımsızlığın nasıl bir şey olduğunu aslında daha iyi bilmiyorlar.”
Yeni soruşturma ve şikayet ofisi (EBS) başlangıçta orta çift haneli aralıktaki kişilerden oluşmalıdır. Gerçek anketleri 15 deneyimli polis memuru, ayrıca kalite güvencesi ve analizi için altı kişi, salt polis işinin ötesine geçen çoklu yönelimleri sağlayacak olan adli bilimciler, BT uzmanları veya sosyal hizmet uzmanları gibi altı uzman ve diğer çalışanlar ve çalışanlar, örneğin planlanmış bir çevrimiçi raporlama ofisi için. Green güvenlik sözcüsü Bürstmayr’ın açıkladığı gibi, EBS gerekirse “gün boyu uzayabilecek” şekilde çalışmalı. Bunun için 4,5 milyon avroluk bir başlangıç bütçesi ayrıldı. Federal eyaletlerde şubeler planlanıyor.
Af Örgütü hissedarı Schlack, APA’dan EBS’nin faaliyetlerinin kamu tarafından kontrol edilmesini talep etti: “Bu, sivil toplum tarafından etkili kontrolün kurumsal olarak sabitlenmesini gerektirir.” İktidardaki partilerin üzerinde anlaşmaya varabildiği yasa tasarısı, bir üyeleri Baro (ÖRAK), Tabipler Birliği, Üniversite Konferansı, Federal Şansölyelik ve İçişleri, Dışişleri ve Adalet Bakanlığı tarafından aday gösterilen danışma kurulu. 13 üyeden beşinin sivil toplum kuruluşlarından gelmesi ve Adalet ve İçişleri Bakanlıklarının ortak aday gösterme hakkı olması gerekir. Başkan, Anayasa Mahkemesi Başkanının (VfGH) önerisiyle atanmalıdır.
Basın toplantısında Zadiç, “sivil toplum” un kasıtlı olarak dahil edildiği danışma kurulunun bağımsızlığını vurguladı. Diğer şeylerin yanı sıra sosyologları, psikologları ve insan hakları uzmanlarını içermelidir. Zadiç, Danışma Kurulu’nun kendi isteğiyle kamuoyunu açabileceğini, açıklamalarda bulunabileceğini ve soruşturma organı söz konusu olduğunda “örgütsel değişikliğe ihtiyaç olduğunu” bildirebileceğini vurguladı. Pazartesi günü yapılan açıklamaya göre, Yeşiller danışma kurulu için “en iyi insanları” işe almak istiyor. Danışma Kurulu, EBS’nin günlük işlerine karışmamalı, güvenlik raporuna da dahil edilmesi gereken gözlemlerini yıllık olarak rapor etmelidir. Danışma Kurulu üyeleri yedi yıl için atanır.
Uluslararası Af Örgütü’ne yöneltilen bir başka eleştiri noktası da, yeni soruşturma ve şikayet dairesinin (EBS) yönetiminin atanma sürecinde – hala – şeffaf olmamasıdır. “Bu bünyeyi kimin yöneteceği ve bu bünyede kimin soruşturma yürüttüğü son derece önemli. Af Örgütü İdari Direktörü Schlack, APA’ya yaptığı açıklamada, soruşturmaların çalışmalarını bağımsız bir şekilde anlayan kişiler tarafından yürütülmesini garanti altına almak için burada kesinlikle şeffaf ve profesyonel bir seçim süreci gerekiyor” dedi. Genel olarak, İçişleri Bakanlığı şimdiye kadar ne sivil toplumun uzmanlığına dahil oldu ne de uluslararası kuruluşlara diğer ülkelerdeki benzer soruşturma organlarıyla ilgili deneyimlerine danışmadı: “Kurumun uygulanmasının yetersiz olacağından çok endişe duyuyoruz.” Af Örgütü’nün APA direktörü, o zaman “sadece polis şiddetinden etkilenenler için büyük bir sorun değil, aynı zamanda Avusturya uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini de ihlal ediyor” olacağını vurguladı.
Bürstmayr’ın medya temsilcileri tarafından sorulduğunda açıkladığı gibi, soruşturma organına BAK’ın on yıllık bir süre için atanan bir müdür yardımcısı başkanlık edecek. Federal Polis Müdürü Takacs, kaç kişiye ihtiyaç olduğunu belirlemenin BAK’a veya soruşturma kurumuna bağlı olduğunu vurguladı: “Geçinemezlerse, ek personel almak zorundalar.” Takacs, yeni otoriteyi açıkça memnuniyetle karşıladı. 2022’de Avusturya’daki yürütme 23.200 davada zorlayıcı önlemler kullanmıştı. Bunların arasında “soruşturulması gereken” 300 olası polis şiddeti vakası da vardı. Bu, hangi iddia edilen saldırıların “uygun şekilde temizlendiğine” bakılmaksızın çok küçük bir orandır.
