Stres emareleri, işaretleri ve sebepleri

service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Stres emareleri, işaretleri ve sebepleri

 Bu yazıyı 8 dakika 34 saniyede okuyabilirsiniz.

Stres devamlı fena değil. Minik dozlarda baskı altında işlev göstermenize destek olabilir ve elinizden gelenin en iyisini yapmanız için sizi motive edebilir. Sadece devamlı olarak acil modunda dolaşmanız halinde, zihniniz ve bedeniniz bunun bedelini öder. Eğer kendinizi tertipli olarak tükenmiş ve bitkin buluyorsanız, sinir sistemini yine dengeye getirmek için çalışmaya başlamanız lüzumlu. Kronik stresin işaret ve emarelerini tanımayı öğrenerek ve onun zararı dokunan etkilerini azaltacak adımlar atarak kendinizi koruyabilirsiniz.

Stres Nedir?

Stres bedenin her türlü talep ve tehditlere karşı tepki verme yoludur. Gerçek ve düşsel de olsa bir çekince sezdiğiniz süre, bedenin savunması bir üst vitese geçer ve “harp yada kaç” yada “stres tepkisi” isminde olan otomatik işlemi başlatır.

Stres zorluklarla karşı karşıya gelmenize de destek verir. İş yerindeki suınumlarda sizi ayakta tutan şeydir, bir oyun oynarken konsantrasyonunuzu daha keskin hale getirir yada imtihan zamanı TV seyretmek yerine ders çalışmanızı sağlar. Sadece belli bir noktadan sonrasında stres destek olmayı bırakır ve sağlığınıza, ruh halinize, üretkenliğinize, ilişkilerinize ve yaşam kalitenize büyük zarar vermeye adım atar.

Tehdit altında hissettiğiniz süre, sinir sisteminiz stres hormonları olan kortizol ve adrenalini salgılayarak vücudu acil fiil çağrısına çağrı ederler. Kalp daha süratli atar, kaslar sıkılır, gerilim yükselir, nefes hızlanır, duyularınız daha keskin hale gelir. Bu fizyolojik değişimler güç ve dayanıklılığınızı arttırır, tepki zamanınızı iyileştirir, odağınızı yükseltir ve çekince anında muharebeye yada kalmaya hazır hale getirir.

Sinir sistemi duygusal ve fizyolojik tehditleri ayırt etmekte pek iyi değildir. Eğer bir arkadaşınızla tartıştığınız için oldukca stresliyseniz yada iş için acil bir durum var ise, faturalar biriktiyse, gövde buna gerçek bir ölüm ya da kalım savaşı şeklinde tepki verebilir. Acil stres sistemi ne kadar fazla etkinleşirse o denli kolay tetiklenir ve onu kapatmak o denli zorlaşır.

Eğer günümüzün talepkar dünyasında çoğumuzda olduğu şeklinde sizin de sık sık streslenme eğiliminiz var ise, bedeniniz bir çok süre daha yüksek bir stres düzeyinde kalabilir. Bu da ciddi sıhhat problemlerine sebep olabilir. Kronik stres vücuttaki neredeyse her sistemi bozabilir. Bağışıklık sistemini baskılayabilir, sindirimi ve üreme sistemlerini bozabilir, kalp krizi ve beyin kanaması riskini arttırır, yaşlanma sürecini hızlandırır. Hatta beyni yine programlayabilir ve sizi anksiyeteye, depresyona ve öteki zihinsel sıhhat problemlerine daha açık hale getirir.

  • Depresyon ve anksiyete
  • Herhangi bir tür ağrı
  • Uyku problemleri
  • Otoimmün hastalıklar
  • Sindirim problemleri
  • Egzema şeklinde cilt problemleri
  • Kalp hastalıkları
  • Kilo problemleri
  • Üreme sistemi sorunları
  • Düşünme ve bellek problemleri

Aşırı Stresin İşaret ve Emareleri

Bilişsel emareler:

  • Bellek problemleri
  • Konsantrasyon zorluğu
  • Fena yargılar
  • Yalnız negatif görme
  • Kaygılı ve aşırı düşünceler
  • Devamlı endişeler

Duygusal emareler

  • Depresyon ve genel mutsuzluk
  • Anksiyete ve üzüntü
  • Ruh hali bozukluğu, sinirlilik yada kızgınlık
  • Bitkinlik hissi
  • Yalnızlık ve yalıtım
  • Öteki zihinsel ve duygusal sıhhat problemleri

Fizyolojik emareler:

  • Ağrılar ve hamlamalar
  • İshal yada kabızlık
  • Bulantı ve sersemlik
  • Göğüs ağrısı, süratli kalp ritmi
  • Cinsel istekte azalma
  • Sık sık soğuk algınlığı yada grip

Davranışsal emareler:

  • Daha çok yada azca yeme
  • Oldukça fazla yada azca uyuma
  • Başkalarından çekinme
  • Erteleme yada sorumlulukları gözardı etme
  • Rahatlamak için alkol, sigara yada uyuşturucu kullanımı
  • Tırnak yeme, evde ileri geri adım atma şeklinde gerginlik alışkanlıkları

Stres Sebepleri

Strese sebep olan durumlara yada baskılara stres kaynakları denir. Bunların genel anlamda işte yorulma, ilişkide dalgalanmalar şeklinde negatif şeyler bulunduğunu düşünürüz. Sadece sizden talebi olan herhangi bir şey stresli olabilir. Bunlar içinde evlenme, ev satın alma, üniversiteye gitme ve terfi alma şeklinde pozitif vakalar da olabilirler.

Normal olarak tüm stresler dış faktörlerden kaynaklanmazlar. Stres ek olarak iç kaynaklı olabilir. Bilhassa de olabilecek yada olmayabilecek bir şeye dair fazla endişeniz var ise yada yaşam hakkında mantıksız, pesimist düşünceleriniz var ise.

Son olarak, en azından kısmen, strese sebep olan şey sizin ona dair algınız olabilir. Size stresli gelen bir durum başkasında asla tesir yaratmayabilir, hatta onu keyiflendirebilir bile. Bazılarımız insanların önüne çıkıp konuşmaktan korkabilirken, başkaları spot ışıkları altında olmaktan hoşlanabilir. Bir insan baskı altında daha iyi hale gelirken ve bir süre sınırı varken en iyi performansını gösterirken, bir diğeri iş talepleri bu kadar yoğun olduğunda kendini kapatabilir. Siz yaşlı ebeveynlerinize destek olmaktan keyif alırken, kardeşiniz bu bakıcılık işlerini yorucu ve stresli bulabilir.

Stresin yaygın dış kaynakları şu şekilde:

  • Yaşamdaki büyük değişimler
  • İş yada okul
  • İlişki problemleri
  • Finansal problemler
  • Oldukça meşgul olma
  • Çocuk ve aile

Yaygın iç stres kaynakları şu şekilde:

  • Pesimizm
  • Belirsizliği kabullenememe
  • Esneklik yoksunluğu, katı düşünceler
  • Gerçek olmayan beklentiler ve mükemmeliyetçilik
  • Ya hep ya asla tavrı

Yaşamdaki En Stresli 10 Vaka

Oldukça geçerli sayılan Holmes ve Rahe Stres Ölçeği’ne bakılırsa yetişkinlerin yaşamlarındaki hastalıklara katkıda bulunabilecek en yaygın 10 stresli vaka şu şekilde:

  • Eşin ölümü
  • Boşanma
  • Evlilikte ayrılma
  • Hapis
  • Yakın bir aile üyesinin ölümü
  • Yaralanma ve hastalıklar
  • Evlilik
  • İş kaybı
  • Evlilikte uzlaşma
  • Emeklilik

Sizin İçin Ne Stresli?

Bir vaka yada durum size stres verdiğinde, problemle başa çıkmak ve dengenizi kazanmak için yöntemler mevcut. Yaşamdaki bazı yaygın stres kaynakları şu şekilde:

İşte Stres

Bir miktar işyeri stresi düzgüsel olsa da, aşırı stres üretkenlik ve performansınızı bozabilir, fizyolojik ve duygusal sağlığınızı etkileyebilir ve ilişkiler ile ev hayatınızı etkileyebilir. Hatta işyerindeki başarı ve başarısızlık arasındaki farkı da belirleyebilir. Hırslarınız yada işteki talepleriniz ne olursa olsun, kendinizi stresin hasar veren etkilerine karşı koruyacak, iş tatminini arttıracak ve iş içinde ve haricinde sağlığınızı arttıracak adımlar atabilirsiniz.

İş Kaybı ve İşsizlik Stresi

Birinin işini kaybetmesi en stresli deneyimlerden birisi. Sinirli, yaralanmış ve depresif sezmek, yitik için yas tutmak, gelecekte ne olacağına dair kaygılar yaşamak düzgüsel. İş kaybı ve işsizlik tek seferde oldukca fazla güçlük sunar ve bu da öz saygınız ile amaç hissinizi yok eder. Stres oldukca fazla şeklinde görünebilir sadece bu sıkıntılı dönemden daha kuvvetli, daha dirençli ve yenilenmiş ve amaç hissi ile çıkmanızı sağlayabilecek oldukca adım var.

Bakıcı Stresi

Bakıcı olmanın talepleri birazcık fazla olabilir, bilhassa de duruma dair kontrolünüz azsa yada oldukca meşgulseniz. Eğer bakıcı olmanın stresi denetim altına alınmazsa, sağlığınıza, ilişkilerinize ve zihin durumunuza zarar verebilir, zaman içinde sizi bitirir. Sadece bakıcı stresinin etkilerini azaltmak ve yine denge, keyif ve ümit kazanmak için yapılabilecek oldukca şey var.

Yitik ve Yas

Birisinin yada sevilen bir şeyin kaybı ile başa çıkmak yaşamdaki en büyük stres kaynakları içinde. Çoğunlukla bir kaybın stresi ve acısı oldukca fazla oluyor. Her çeşit sıkıntılı ve beklenmedik duyguyu yaşayabilirsiniz. Bunlar içinde şok ve kızgınlık, inanamama, suçluluk ve büyük üzüntü bulunabilir. Yas tutmanın doğru yada yanlış bir yolu olmasa da, acı ile başa çıkmanın sıhhatli yolları var ve süre içinde bunlar üzüntünüzü hafifletebilir, kaybınızı kabullenmenize destek olabilir, yeni anlamlar bulmanıza destek olabilir ve yaşamınıza devam etmenizi sağlayabilirler.

Ne Kadar Stres Oldukça Fazla?

Stres yaygın bir hasara sebep olabileceği için kendi sınırlarınızı bilmek mühim. Fakat ne kadar stresin oldukca fazla olduğu kişiden kişiye değişmiş olur. Bazı insanoğlu yaşamın onlara attığı yumrukla başa çıkabilirken, bazıları ufak engeller karşısında bile yıkılır. Bazıları yüksek stresli bir yaşam tarzının getirmiş olduğu heyecanla daha iyi hale bile gelebilirler.

Stres hoşgörü düzeylerini etkileyen faktörler şu şekilde:

Destek ağınız: Destekleyici dost ve aile üyelerinin kuvvetli bir ağ oıluşturmaları, strese karşı ciddi bir kalkandır. Güvenebileceğiniz insanoğlu olduğu süre, yaşamın baskıları o denli da sıkıntılı görünmezler. Öteki taraftan ne kadar yalnız ve izole olursanız, strese düşme riskiniz  o denli fazla.

Denetim hissi: Eğer vakaları etkileme ve zorlukların üstesinden gelme kabiliyetinize ve kendinize olan güveniniz yüksek olursa, stresi karşılamak daha kolay olur. Öteki taraftan yaşamınızı denetim edemediğinizi düşünüyorsanız, çevrenizin ve durumların elindesiniz anlama gelir ve bu da stresin sizi yolunuzdan çıkarma ihtimalinin daha çok bulunduğunu gösterir.

Yaklaşımınız ve görünümünüz: Yaşama ve kaçınılamaz zorluklara karşı bakışınız, stresi yönetme kabiliyetinizde fark yaratır. Eğer genel olarak ümitli ve iyimser biriyseniz, daha azca yatkın olmuş olursunuz. Strese dayanıklı insanoğlu zorlukları benimseme, daha iyi bir komiklik anlayışına haiz olma, daha yüksek bir amaca inanma ve değişimi yaşamın kaçınılmaz bir parçası olarak görme eğilimine sahiplerdir.

Duygularla başa çıkma kabiliyetiniz: Eğer mutsuz, sinirli, endişeli olduğunuzda kendinizi iyi mi yatıştıracağınızı bilmiyorsanız, stresli ve sinirli olma ihtimaliniz daha çok. Duygularınızı tanımlama ve onlarla uygun şekilde başa çıkma kabiliyeti strese karşı toleransınızı arttırabilir ve zorlukların üstesinden gelmenizi sağlayabilir.

Data ve hazırlıklarınız: Stresli durumlar hakkında ne kadar uzun süreceği ve ne beklenmesi gerektiği şeklinde daha çok bilgiye haiz olursanız, başa çıkması daha kolay olur. Mesela operasyondan sonrasında ne bekleyeceğinzie dair gerçekçi bir fotoğraf ile ameliyata girerseniz, ağrılı iyileşme süreci derhal iyileşeceğinizi düşünmenize bakılırsa daha azca stresli geçer.

Stresle Başa Çıkma Kabiliyetini İyileştirme

Hareket edin: Aktivite düzeyinizi arttırmak stresi azaltmak ve daha iyi sezmek için uygulayabileceğiniz taktiklerden birisi. Tertipli egzersiz ruh halinizi iyileştirebilir ve endişelerden sizi uzaklaştırarak, stresi besleyen negatif düşünceler döngüsünden çıkmanıza destek olabilir. Adım atma, koşma ve dans şeklinde ritmik egzersizler bilhassa etkililer. Bilhassa de hareket ederken dikkatinizi fizyolojik hislerinize odaklarsanız.

Başkalarına bağlanma: Başka bir insanla yüzyüze konuşma şeklinde kolay bir iş, sinirli ve güvensiz hissettiğiniz anlarda stresi alan hormonların tetiklenmesini sağlayabilir. Yalnız kısa bir kaç kelime yada başka bir insandan dostça bir bakış bile sinir sisteminizi yatıştırabilir. Bundan dolayı ruh halinizi iyileştiren insanlarla zaman geçirin ve sorumluluklarınızın sizi toplumsal yaşamınızdan alıkoymasına müsaade etmeyin. Eğer herhangi bir yakın ilişkiniz yoksa yada ilişkileriniz stresinizin kaynağıysa, daha kuvvetli ve tatminkar bağlar oluşturmayı önceliğiniz haline getirin.

Duyularınızı harekete geçirin: Stresle başa çıkmanın süratli yollarından bir tanesi görme, duyma, tatma, koklama, dokunma ve hareket duyularınızın bir yada bir kaç tanesini harekete geçirmek. Burada temel nokta sizin için işe yarayan girdiyi bulabilmek. Moral halleden bir şarkı sizi sakinleştiriyor mu? Yada kavrulmuş kahve koklamak? Yada bir hayvanı beslemek aniden size dengede mi hissettiriyor? Hepimiz duyulara değişik tepki verir ve bu yüzden sizin için en iyi olanı deneyimleyerek bulabilirsiniz.

Rahatlamayı öğrenin: Stresi yaşamınızdan tamamen çıkaramazsınız sadece onun sizi ne kadar etkilediğini denetim altına alabilirsiniz. Yoga, meditasyon, derin nefes şeklinde rahatlama teknikleri bedenin rahatlama tepkisini aktive eder ve bu stres tepkisinin tam tersi olan bir dinlenme durumudur. Tertipli olarak uygulandıkları süre bu aktiviteler günlük stres düzeyinizi azaltırlar ve keyif, dinginlik duygularını güçlendirirler. Ek olarak baskı altında sakin kalma kabiliyetinizi de arttırırlar.

Sıhhatli beslenin: Yediğiniz gıdalar ruh halinizi iyileştirebilir yada kötüye götürebilir, yaşamdaki stres kaynaklarıyla başa çıkma kabiliyetinizi etkileyebilirler. İşlenmiş ve süratli gıdalardan, rafine karbonhidratlardan ve şekerli atıştırmalıklardan oluşan bir beslenme stres emarelerini daha fena hale getirirken, taze meyve ve sebzeler, yüksek kaliteli proteinler, omega-3 yağ asitleri bakımından varlıklı bir beslenme yaşamın iniş çıkışları ile daha iyi baş etmenize destek olurlar.

Dinlenin: Bitkin sezmek mantıksız düşünmenize sebep olarak stresi arttırabilirler. Bununla beraber, kronik stres de uykunuzu bozabilir. Uykuya dalmakta yada gece uykuda kalmakta zorlansanız da, uykuyu iyileştirmenin pek oldukca yolu var ve böylece daha azca stresli, daha çok üretken ve duygusal olarak dengeli hissedebilirsiniz.

Alinti: Kaynak

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
cool
Cool
Uygulamayı Yükle

Uygulamamızı yükleyerek içeriklerimize daha hızlı ve kolay erişim sağlayabilirsiniz.

Giriş Yap

Viyana Blog - Güncel Haberler ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!