Trakya Birlik Genel Müdürü Hakan Çelen, sofraların olmazsa olmaz ürünlerinden ayçiçeği yağındaki fiyat artışını değerlendirdi. 5 litresi 80- 100 lira içinde değişen sofralık yağın bilhassa pandemi dönemindeki fiyat artışının tarımsal girdiler, enerji tutarları ve kurdan kaynaklandığını söylemiş oldu. Üretici için ‘yeni dönem’ olarak adlandıran şubat ve mart ayına işaret eden Çelen, enerji ve girdi maliyetinin de raftaki tutarları büyük seviyede etkilediğini söylemiş oldu.
Pandemi ile birlikte dünyada başta tarımsal ürünler olmak suretiyle tüm emtialarda ciddi fiyat artışı yaşandığını söyleyen Çelen, “Üretim meydana getiren ülkelerin, gıda-arz güvenliğini önceleyen politikalarıyla da geçtiğimiz 1-1,5 yıl içinde yüzde 100’ün üstünde tüm tarımsal emtialarda ciddi fiyat artışları yaşadık. Bu süreçte dolar kurunun değerlenmesi ile birlikte ziraat ve besin ürünlerinde fiyat artışlarını raflarda daha yoğun hisseder olduk. Vatanımızda aslen bu yıl sevindirici bir gelişme yaşadık. Zamanı, üstün dereceli seviyede 1 milyon 600 bin ton bir üretim yaşamamıza karşın bilhassa dünyadaki tarımsal girdiler, enerji, akaryakıt, organik gaz ve gübre fiyatında yaşanmış olan artışlar, ziraatçi davranışlarında mühim değişikliklere niçin oldu. Bu yüzden bilhassa harmanın başından bu tarihe kadar ortalama yüzde 30-35’in üstünde gerek yurt dışı, gerek yurt içi fiyatlarda yükseliş gerçekleşti. Buna paralel olarak yağın üretiminde kullandığımız tüm bileşenlerde fazlaca ciddi fiyat artışlarıyla karşılaştık. Ham madde, ambalaj artışları benzer biçimde şeyler. Lojistik ve fiyatlama sorunlarıyla birlikte bugün içinde bulunduğumuz tablo oluştu. Arz-talep dengesi yönüyle vatanımızda bir sıkıntımız yok sadece dünya fiyatlarının son aşama artması, kurda yaşanmış olan seviyeler bizi şu an raflarda 80- 90 lira bandına taşımış oldu” dedi.
Bilhassa aralık ayından sonrasında fiyatlarda normalleşme beklediklerini ifade eden Çelen, “Pandemideki normalleşme, aşı ve tedavi süreçlerinin gelişmesiyle emtiada bir miktar düzelme bekliyoruz. Kur yönünde daha değişik bir şey olmadığı sürece 80-90 lira bandını koruyabiliriz diye düşünüyoruz. Şu aşamada bulunduğumuz fiyat seviyelerinin korunacağını düşünüyoruz. Bilhassa senenin ikinci yarısından sonrasında, şubat-marttan sonrasında, yeni sezonun yaklaşmasıyla fiyatlarda geri çekilme olabileceğini düşünüyoruz. Bu 80-90 lira bandı seviyesinde oturacağını öngörebiliriz. Oldukça büyük değişimler olmadıkça. Çiftçimizin en büyük temel beklentisi bu yıl yüksek girdilerle üretimini meydana getirecek” diye konuştu.
Pandemi ile bilhassa tüm emtialarda ciddi artışların bulunduğunu aktaran Çelen, şunları söylemiş oldu: “Pandemi süreci bilhassa tarımsal ürün fiyatlarında, tüm emtialarla beraber fazlaca ciddi artışları bununla beraber getirdi. 2019 senesinde 340 dolara tedarik ettiğimiz ürün, bugün ortalama 800 dolar seviyesinde. Bunun, pandemi sürecinin sonlanmasıyla birlikte bir miktar normalleşmesini bekliyoruz. Burada en temel mevzu, yükselen ziraatçi maliyetlerinin ne kadar normalleşeceği. Aslına bakarsak raflara yansıyacak sonraki süreçteki fotoğrafı da bu belirleyecek. Enerji ve girdi tutarları, önümüzdeki süreçte raflarda hangi fiyat seviyeleriyle karşılaşacağımızı belirleyecek.”
Türkiye‘nin ayçiçeği yağında dışa bağımlı olmaması için yılda 2,5 milyon ton üretimi yakalaması icap ettiğini söyleyen Çelen, “Son 20 yılda fazlaca ciddi ivme yakaladık. 800-900 bin tonlardan bu yıl itibarıyla 1 milyon 700 bin tonlara yaklaştık. İç yeterliliği sağlamamız adına ortalama 2,5 milyon tonlara ulaşmamız gerekiyor. Ziraatçi, yağlı tohumlardan elde etmiş olduğu gelirden memnun. Bu süreç zarfında devletimizin de desteğini arttırmasıyla rahatça 3-5 senelik periyotta yağlık ayçiçeği başta olmak suretiyle tüm yağlı tohumlarda iç yeterliliği karşılayabilme olanak ve ihtimalini mümkün görüyoruz. Doğru ziraat teknikleriyle, çiftçimizin daha fazlaca buluşturulmasıyla rahatça 2,5 milyon ton seviyesine taşımamız son aşama mümkün” ifadelerini kullandı.
Avrupa devletlerinde de fiyat ve tedarik anlamında sorun yaşandığını hatırlatan Çelen, şunları söylemiş oldu: “Gerek emtialardaki artış, gerekse lojistik zincirindeki kopmalar birçok Avrupa ülkesinde rafların boş kalmasına niçin oluyor. Tedarik anlamında vatanımızda hiçbir sorun yok fakat lojistikte fazlaca ciddi sapmalar var. Gerek tarımsal girdilerde gerek ülkenin ihtiyacı emtiaların getirilmesinde ciddi sapmalarla karşılaşıyoruz. Bu da kimi zaman arz-talep dengesinde kopmalara niçin oluyor. Şu andaki fiyatta aslen bir miktar da bunun tesiri var. Dünyada besin enflasyonu aslen şu anda tüm ülkelerin savaşım etmiş olduğu bir mevzu. Tarımsal emtialarda yüzde 100’e varan artışlar, tüm tutarları etkilemiş durumda. Şöyleki bir örnek verecek olursak; şu anda en fazlaca ayçiçeği üretimi meydana getirilen ülke Ukrayna. Ukrayna’da 1 litre ayçiçeği fiyatının 2,5 euro ve üstündeki seviyelerde bulunduğunu görüyoruz. Avrupa’da bunun da üstünde seviyeler var.”
Haberi Kaydet
