Yargıda yeni bir çatışma konusu ortaya çıktı. Anayasa Mahkemesi’ndeki Buwog davasında avukatların uğrunda mücadele etmeye çalıştıkları zamanaşımının askıya alınmasına ilişkin düzenlemelerin değiştirilmesiyle ilgili. Yasal temsilciler bu konuda uyarılarda bulunurken, koalisyon içinde siyasi bir tartışma çıktı. Adalet Bakanlığı, Anayasa Dairesi’nin engellediği eski kurallar hakkında görüş istedi.
Hukuki açıdan, yüksek mahkeme, ilgili işlemlerde hükümetten bir tür yasal değerlendirme talep eder. Bunu yapmazsa, bu prosedürü değiştirmez. Anayasa Bakanı Karoline Edtstadler (ÖVP) de APA’ya verdiği röportajda buna dikkat çekiyor. Örneğin, bir iklim davası söz konusu olduğunda, maliye ve iklim koruma bakanlıkları bir hükümet bildirisi üzerinde anlaşamazdı.
Edtstadler, Anayasa Mahkemesi’nin kendisinin karar verebileceğini de vurguluyor. Ötenazi söz konusu olduğunda hükümet yaptığı açıklamada mevcut düzenlemeyi desteklemişti ancak bozuldu.
Anayasa bakanı, zaman aşımı sorununun sanıkların haklarında reform yapmak için “muhtemelen” bir başlangıç noktası olabileceğini söyleyerek artık ortak bir mektup olmadığını açıklıyor. Edtstadler, örneğin prosedürün süresi ve masrafların geri ödenmesi ile ilgili olarak burada uzun süredir iyileştirmeler için baskı yapıyor. Tabii ki, örneğin yurtdışına çıkarak prosedürden çekilmenin zamanaşımına uğramaması gerektiği açıktır. Edtstadler şimdi Adalet Bakanlığı’ndan teklif talep ediyor. Çünkü 2021’den beri hükümet tarafından (federal savcıyla bağlantılı olarak) sanıkların haklarının genişletilmesine yönelik bir irade beyanı var ve o zamandan bu yana bir milim ilerleme kaydedilmedi.
Adalet Bakanı Alma Zadiç (Yeşiller) daha önce Bakanlar Kurulu’nda, Anayasa Bakanlığı’nın ortak bildiriyi neden engellediğini öğrenmek istiyorsanız Edtstadler’e kendiniz sormanız gerektiğini söylemişti. Onun tarafından var olacaktı.
Zadiç, örneğin yolsuzluk ve terör suçlarının yanı sıra organize suçlarla ilgili soruşturmaların genellikle daha uzun sürdüğüne dikkat çekti. İkinci Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana, zamanaşımı “suçla mücadelede temel bir unsur” olmuştur. Hemen hemen tüm batı demokrasilerinde, böyle bir kanaatten kurtulmayı engelleyen benzer düzenlemeler vardır.
SPÖ aynı hatta. Adalet Sözcüsü Selma Yıldırım bir yayında, mevcut yönetmeliği yürürlükten kaldırmak için bir neden görmediğini söyledi: “Belirlendiği sürece, zamanaşımı olmamalı, bu tamamen ters tepecektir.” NEOS kabul etti. NEOS adalet sözcüsü Johannes Margreiter, öneriye “tüm kararlılıkla karşı çıkılması” gerektiğini söylüyor ve şunu vurguluyor: “Ceza kanunundaki mevcut zamanaşımı, 1972’de yürürlüğe girdiğinden beri değerini kanıtladı. ÖVP’nin manevrası çok şeffaf – tabii ki anayasa mahkemesi zaman aşımını kaldırırsa çok memnun olur, sonuçta yolsuzluk müfettişleriyle en meşgul olanlar onun insanlarıydı.
İçerik olarak savcılar tamamen Yeşiller ve NEOS’tan yana. Savcılar Derneği Başkan Yardımcısı Bernd Ziska, APA’ya, itiraz edilen yönetmelikler değiştirilmeden düşürülürse, cezai suçlar için zaman aşımını durdurmanın hiçbir yolu olmayacağını söyledi.
Arka planda, Buwog davasında, ilk derece mahkemesinde mahkûm olanlar, Anayasa Mahkemesinde zamanaşımının askıya alınmasına ilişkin kurallara itiraz etmişlerdir. Ceza Kanunu’nun tartışmalı hükümlerinin (58. paragrafın tamamı özel olarak etkilenir) Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi, yalnızca özel dava için sonuçlar doğurmaz. Diğer tüm cezai işlemler bundan sonra otomatik olarak etkilenecektir.
Ziska şöyle diyor: “Bunu isteyemezsin.” Ancak savcının temsilcisi, yüksek mahkemenin paragrafı gerçekten bozacağını hayal etmekte zorlanıyor. Anayasa Mahkemesi, sadece iki yıl önce ceza yargılamasının süresine ilişkin bir davada zaman aşımını incelemiştir.
Ziska, tek sorunun cezai suçların zaman aşımına uğramaması olduğunu söyledi. Ama yine de yapacaklardı – zaman aşımı yalnızca yetkililer veya mahkemeler tarafından soruşturma adımları ile engellenebilirdi. Her halükarda, yürürlükten kaldırılması için bir neden olmadığını umuyor. Bu gerçekleşirse ve her şeyden önce onarımlar için bir son tarih olmadan, bunun geniş kapsamlı sonuçları olacaktır.
Bazı suçlar için zamanaşımı zaten nispeten kısadır. Zamanaşımı, suçun işlendiği andan itibaren başlar ve ancak sanığın ilk sorguya çekilmesi veya aranması gibi soruşturma adımları ile askıya alınır. Ancak, genellikle faili meçhul kişiler hakkında soruşturma başlatıldığı için, süre başlar.
Ziska’ya göre, özellikle mal varlığı alanında, bir suçun öğrenilmesi ve mağdurların yetkililerle temasa geçmesi bazen zaman alıyor. Hırsızlık için (altı ay ceza veya para cezası, not) yaklaşık bir yıldır. Bu nedenle, kişi genellikle bazı zamanaşımı sürelerine çok yakındır. Artık belirli soruşturma süreleri ile son teslim tarihlerini durdurma olasılığınızı da kaybederseniz, failler cezasız kalacaktır.
Viyana Üniversitesi Ceza Hukuku Enstitüsü müdür yardımcısı Ingeborg Zerbes de zaman aşımının değiştirilmesine karşı çıkıyor. Bunun uygun olmadığını düşünüyor, Ö1 “Mittagsjournal”da söyledi. Örneğin İsviçre’de, yetkililer tarafından atılan soruşturma adımlarından bağımsız olarak işleyen mutlak zamanaşımı süreleri vardır. Bu, FIFA ortamındaki prosedürün son zamanlarda karıştığı anlamına geliyor. “Benim bakış açıma göre, mutlak teslim tarihlerini farklılaştırılmamış yöntem olarak görüyorum. Eğer farklılaşmış bir tane varsa onu bırakmalısın.”
