Şirince Nişanyan Hotel’in İşletmecisi Müjde Tönbekici, Türkiye’de butik otel anlayışının gelişmesine katkı sunan en mühim adlardan. Gezgin rehberliği de meydana getiren Tönbekici, Şirince’yi, turizmi ve butik müteahhitlik deneyimlerini söyledi.
Şirince’nin Türkiye’nin en tanınan köylerinden birine dönüşmesinde büyük emeği olan Nişanyan Hotel İşletmecisi Müjde Tönbekici, 80’lerde yerleştiği köydeki yaşamını söyledi. Şirince Köyü’ne kuş bakışı bakan, 20 dönüm arazi üstüne kurulu Nişanyan Hotel’de imza attığı birçok işle hem köylüye hem de turizmcilere örnek olan Tönbekici, Şirince’nin tadını çıkarmak için herkesi köye bekliyor.
Nişanyan Hotel’de birçok etkinlik düzenliyorsunuz, birazcık bahseder misiniz?
Nişanyan Hotel 20 dönüm arazi üstüne kurulu. Türkiye’de kendi alanınızda güzel bir şey yaptığınızda kısa sürede duyuluyor. Avrupa ya da batı devletlerinde oldukca oldukca iyi olmanız lazım. Otelde düzenlediğimiz köy gurme atölyemiz için oldukca iyi tepkiler alıyoruz. TRT, BBC, Avustralya televizyonlarından takımlar çekime gelip Türk mutfağının örneklerini otelimizde deneyimledi. Türk konuklarımıza sunmak suretiyle alafranga gurme mutfak atölyemiz var. Yemeğin öyküsünden, pişirilip yenmesine kadar tüm aşamalarını beraber gerçekleştiriyoruz. Antik mutfak mevzusundaki informasyon ve kaynakları tarayarak oluşturduğumuz antik mutfak atölyemiz de o şekilde. 1-2 saatlik ifade ve uygulama pişirme atölyesi şeklinde antik dünya mutfağını deneyimliyoruz. Tüm atölyelerimiz konaklamalı, hamamlı, tabiat yürüyüşlü ve bol miktarda enerji yüklemeli şekilde aşama kaydediyor.
Şirince’deki değişimden şikayetçi olanlar var, siz neler düşünüyorsunuz?
Şirince’de 1923’e kadar 5-6 bin şahıs yaşıyordu. Günümüzde köyün nüfusu 507. Hane sayısı 10’da birine indi. Ben 35 yıl ilkin köye geldiğimde burası tam anlamıyla bir köy görünümündeydi. Günümüzde yalnız hafta sonları Şirince’ye 8-10 bin konuk geliyor. Şirince bu ilgiyi ağırlarken çöp, alt yapı, otopark şeklinde problemler yaşıyor. Günlük ve geçici çözümlerle atlatılmaya çalışılan bu sorunlara kalıcı çözümler bulmak gerekiyor. Yerli ve yabancı turistin ilgisi sebebiyle Şirinceliler bu ilgiyi haklı olarak kazanca dönüştürmek istiyor. Ev hanımlarımızın el işi dantelleriyle konukların beklentilerini karşılayamadığımızda ucuz Çin ve Tayvan malları piyasayı yakalamış durumda. Öte taraftan mimari doku da paramparça. Belediye örnek bir sokak duyuru etti. O örnek sokak üstünden geliştirme yapılacak diye açıklandı. Güzel duyu açıdan yol alınması gerekiyor.
İnsanlar Şirince’ye niçin gelsinler?
Şirince, Ege’nin en güzel köylerinden. 450 metre yükseklikteki dağlarla kuşatılmış. Arkamız deniz, Görkemli bir tarımımız var. Aktiviteler ve yürüyüş rotaları ile muhteşem bir çıkış noktası. 1-2-5 saatlik rotalar var. Matematik Köyü, Tiyatro Medresesi ile sanat içerikli etkinlikler, değişik temsiller yapılıyor. Şirince’nin tadını çıkarın diyorum.
Gezgin rehberliği de yapıyorsunuz, turizmdeki beklentiler ne yönde değişiyor?
Benim formasyonum kimya mühendisliği. Asla mühendislik yapmadım. 1984 senesinde gezgin rehberi oldum. Hep arkeoloji, sanat zamanı okumak istedim. Yabancı dillerimi kullanarak 21-22 yaşlarında Anadolu yollarına çıktım. Hobimi mesleğe çevirdim. Yürüyüş rehberliği yapıyorum kent rehberliği haricinde. Parayla ölçülemez bir zevk bu. Evlilik, doğumlar, çocuklar sebebiyle ara verdim. Son yıllarda yabancı gezgin sayısında azalma var. Zorlukta yeni şeyler üretilir. Geçmişte Türk misafirlerimizi oldukca gezdirmemiştim. Bir süredir ‘’Müjde Mardin’i iyi biliyorsun, bizi de götür’’ diye talepler geliyordu. Senelerdir İngilizce, Almanca özetleyen biri olarak Türkçe iyi mi anlatırım diye düşündüm. Mardin’de gittiğim gruba Türkçe rehberlik yapınca ‘’Türklere Türkçe de anlatabiliyormuşum’’ dedim. Şubat ve Mart’ta değişik gruplarla Kars’a, Mart’tan sonrasında da Mardin’e turlarım olacak. Benim gezi anlayışım değişik. Turlara katılacak misafirlerimle gezi öncesinde buluşup onlara ödevler veriyorum. Kars’a gideceksek; ‘’Şu kitabı okuyun, şu videoları izleyin, araştırın, Ruslar niçin gelmiş, şunlar nedir’’ şeklinde sorular hazırlıyorum. Ben bu detayları anlatacağım fakat öncesinde okumakta yarar var. İnsanlar 3-4 gün gidecekleri seyahate hazır olurlarsa, özümlerlerse her şey daha değişik oluyor.
Otelimizde çalışan Ahmet’imiz var. Mardinli. Mardin’e gittiğimizde 7-8 grupla Ahmet’in köyünü ziyaret edeceğiz. Grubu köydeki tüm evlere dağıtacağız. Bölgesel yemekler pişirilecek yer sofrasında, konuklar ailelerle süre geçirecek. Ben de köy de bu mevzuda oldukca heyecanlıyız. Zamanı, gezinsel özelliği olmayan bir köyde bunun gerçekleştirilecek olması ayrı bir güzellik. Müjdeli turlar olacak bu turların adı sanıyorum. Analı çocuklu, babalı çocuklu turlar da düşünüyorum.
Butik müteahhitlik adını verdiğiniz bir işiniz de var…
35 senedir köyde yaşıyorum. Hayatım, misyonum eskiyi ayağa kaldırmak. 21-22 yaşından beri bir şeyler yapıyorum. Hiçbir süre yeni bir daire yapmadım. Daima eski yapılara ruh ve anlam kazandırmaya çalıştım. Eski yapı ustaları, eski mimarlar süper ötesi şerler yapmışlar ki. Onların yaptıklarını kurtaralım, ayağa kaldıralım inancındayım. 15 senedir bu otel devam ediyor. Gelen konuklar bizim de bir taş evimiz olsun teklifinde bulunuyor. Şirince’nin bayındır planının çıkmaması sebebiyle taş ev isteğinde olanlara Şirince’yi öneremiyorum. Ege süper ötesi ki. Yöre köyler oldukca güzel. Gökçealan’ın havası mükemmel, Türkiye’nin Toskanası, insanları oldukca güzel. Gökçealan’da bölgeler aldık. Bu işler hep dostlarla adım atar. Ben hiçbir süre şu işi yapacağım demedim. Hep işler bana geldi. Hareket noktam iyi şeyler yapmak, parası sonradan geliyor.
Bazı insanların yaşam boyu tek bir işi olur, benim oldukca mesleğim var. Gökçealan’da ve Selçuk’ta dürüst işler yaptık. O şekilde evler yapmalıyız ki bir yaşam sonrasında bu evler terk edildiğinde bu evlerin doğaya karışıp iz bırakmaması lazım. Plastik ve yapay malzemeler asla katılmıyor yaptığımız işlere. Doğadan aldığım malzemelerle, ahşap, taşla, kireçle çalışıyorum. Konsept işler yaptık. Taş ustam oldukca iyi, marangozum oldukca iyi. Bende de düşünce oldukca. Aileli mi, çocuklu mu, partici mi şeklinde başlıklara nazaran projeler yapıyoruz. Şimdiye kadar 2 ev yaptık. Biri Gökçealan biri Selçuk’ta oldu. Konforlu devamlı yaşanmış olan bölgelere dönüştürdük. 1-2 ay dinlenceden sonrasında Gökçealan’da devam edeceğiz. Butik taş müteahhitlik diyorum ben buna.
Belgemi aldım. Müteahhit bir şeyi taahhüt eden ve yapandır. Bu yapı işini oldukca iyi özümsemiş, iyi mi dokularla malzemelerle yapılır onları biliyorum. Akılcı mantıklı fiyatlarla yapıyorum. Bir tek Ege ile sınırı olan değil doğal olarak, Mardin’de de Kastamonu’da da yaparız. Rehber olduğum için kalbim Mezopotamya’da bir anlamda. Mardin’de eski harabe bir konak yavrusu aldık. Orda da görkemli bir evimiz oldu. 200-250 senelik bir ev. 120 yıl öncesine kadar eklentilerini tespit ettik. Ruhuna yakışır bir halde eklenmiş.
