Ayvalık, çoğumuzun Ayvalık tostu, Sarımsaklı Plajı ve zeytinyağı ile tanıdığı Kuzey Ege’nin nadide bir parçası. Ancak ona vakit ayırıp birkaç gün geçirdiğinizde bir tomurcuk gibi çiçek açan, tarihi dokusu ve doğal güzellikleriyle kendine hayran bırakan pek çok bilinmeyen değere sahip.
Yemyeşil zeytin ağaçlarının masmavi Ege Denizi ile buluştuğu bir coğrafyada geçmişte ağırlıklı olarak Rumların yaşadığı Ayvalık, günümüzde İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerden gelen tatilcilerin Kuzey Ege’de en çok tercih ettiği destinasyonlardan biri.
Ayvalık Hakkında Bilmedikleriniz
1. Türkiye’nin 22 Adalı Şirin İlçesi
Ayvalık ilçesine bağlı, 22 adadan oluşan Ayvalık Adaları, Ayvalık Koyu’nda yer alıyor. Bu 22 adanın içerisinde yerleşime açık tek ada olan Cunda Adası (Alibey Adası) Ege Denizi’nde bulunan Gökçeada, Bozcaada ve Uzunada’dan sonra gelen 4. büyük adası.
2. Türkiye’nin En Büyük Tabiat Parkı
1995’ten bu yana içerisinde farklı ekosistemler barındıran ve çeşitli endemik türlerden çok sayıda bitki ve balık bulunduran Ayvalık Adaları Tabiat Parkı, Ayvalık Adaları olarak bilinen 22 adanın 20’sini ve deniz dâhil olmak üzere yaklaşık 18 bin hektarlık bir alana yayılıyor.
3. Türkiye’nin En Çok Kayıtlı Tarihi Evi
Eski bir Rum yerleşimi olan Ayvalık’ta, 4 bin civarında tarihi ev bulunuyor. 1924’te yaşanan mübadele sonrasında Yunanistan’ın Selanik bölgesinden gelen Türklerin yerleştiği Ayvalık yöresine özgü sarımsak taşından inşa edilen 1860 adet ev, cumbaları, ferforjeleri, zarif kapıları, alınlıklarında bulunan işlemeleriyle ile sayı bakımından Türkiye’nin en fazla tescillenmiş evi.
4. Türkiye’nin Zengin Meze Çeşitleri
Girit, Midilli ve Ege mutfağının enfes lezzetlerinin buluşma noktası olan Ayvalık mutfağı mevsimine göre yetişen otlardan ve deniz ürünlerinden yapılan yüz elliden fazla meze çeşidi bulunuyor.
Özellikle Cunda Adası’ndaki restoranlarda, meşhur Ayvalık zeytinyağı ile yapılan bu mezeler Ege denizinin sunduğu balık ve deniz ürünleriyle rakı-balık-Ayvalık keyfinin de ayrılmaz bir parçası.
5. Türkiye’nin En Kaliteli Zeytinyağı
Kuzey Ege denince ilk akla gelen zeytin ise, zeytinyağı denince de ilk akla gelen Ayvalık ve yöresi. Ayvalık zeytinyağının bu denli ünlü olmasının nedeni ise kedine has karakteristik bir özelliğe sahip olması.
Coğrafi konumunun şekillendirdiği iklimiyle Ayvalık’ta kışın yaşanan şiddetli poyraz ve karayel zeytin için en uygun topraklarla birleşince zeytinin kalitesine eşsiz bir özellik katıyor.
6. Türkiye’nin Yaratıcı Girişimcilik Köyü
Ayvalık’ın sanatçılara ilham veren apayrı bir huzuru, manzarası ve içtenliği var, öyle ki Yeniçarohori de Türkiye’nin yeni sanat ve tasarım köyü olarak adını duyurmaya başlıyor.
1462’de Fatih Sultan Mehmet’in, Midilli’yi teslim almasıyla birlikte yeniçerilerin yerleşim merkezi olarak kurulan Küçükköy’ün ilk ismi olan Yeniçarohori’deki tarihi Rum evleri, sanat galerilerine, tasarım butiklerine ve butik otellere dönüşüyor.
7. Türkiye’nin Tek Fıstık Çamı Yaylası
Ayvalık’a 20 km mesafede yer alan Bergama-Ayvalık arasında kalan Kozak Yaylası’nın doğal bitki örtüsü fıstık çamı ağaçları. 16 köyden oluşan bölgede bulunan 5 milyon civarında fıstık çamı ağacından yılda 800 tondan fazla fıstık elde ediliyor.
8. Türkiye’nin İki Taksiyarhis’i
Ayvalık ilçe merkezinde ve Cunda Adası’nda olmak üzere Ayvalık ilçe sınırları içerisinde iki tane Taksiyarhis Kilisesi bulunuyor. 1844’te inşa edilen ve 2013’teki restorasyonla birlikte ziyarete açılan Taksiyarhis Kilisesi Anıt Müzesi, Ayvalık merkezindeki İsmet Paşa Mahallesi’nde yer alıyor.
1873’de Cunda Adası’nda inşa edilmiş ve 2014’te Rahmi Koç tarafından müzeye dönüştürmüş olan Rahmi Koç Müzesi Taksiyarhis Kilisesi, ise adanın en önemli anıtsal yapısı.
9. Türkiye’nin İlk En Uzun Köprüsü
Ayvalık Koyu’ndaki 22 adadan biri olan Lale Adası ile Ayvalık arasında, Türkiye’nin ilk en uzun köprüsü bulunuyor. 1964’ten bu yana Ayvalık ile Lale Adası’nı birleştiren köprü, oradan da Ayvalık ilçe merkezine bağlanıyor.
10. Türkiye’nin İlk Boğaz Köprüsü
1970’lerde yapılan ve Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü olma özelliğini taşıyan köprü ise Lale Adası’nı Ayvalık Koyu’ndaki 22 adanın en büyüğü olan Cunda’ya bağlıyor.
