2020 yılında başlatılan ve 2021-2023 yılları arasında da devam eden balon balığı avcılığı desteklemesiyle ilk kez aynı anda hem sucul biyolojik çeşitliliğin korunması hem de balıkçıların desteklenmesi sağlanıyor.
Destekleme ile yabancı istilacı bir tür olan balon balığı üzerinde av baskısı oluşturulup stok katılım oranı azaltılarak su ürünleri kaynaklarının korunması, sürdürülebilir, rasyonel kullanımı ve balon balığının balıkçıların av araçlarına verdiği zararın azaltılması amaçlanıyor.
2020 yılından beri çalışmalar sürüyor
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, iklim değişikliği ve küresel ısınmaya bağlı olarak Kızıldeniz’den gelerek Akdeniz’e yerleşen balon balıklarının, Ege ve Marmara’dan sonra yayılım alanlarını genişletip Karadeniz’e kadar ulaşmalarının öngörüldüğünü bildirerek, Bakanlığın balon balığı avcılığının teşviki için 2020 yılında bir pilot çalışma başlattığını hatırlattı.
Yumaklı, pilot çalışmanın başarılı olması, toplum ve balıkçılar nezdinde ilgi uyandırması ve desteklemenin devamı için duyulan gereklilik üzerine Cumhurbaşkanı Kararı ile 2024, 2025 ve 2026 yıllarını kapsayan “Balon Balığı Avcılığının Desteklenme Kararı”nın yürürlüğe girdiğine dikkati çekti.
“Benekli balon balığında destekleme fiyatı yüzde 100 arttırıldı”
İstilacı olan bu balığın stok katılım oranını düşürmek ve üzerindeki av baskısının devam etmesi için 2024-2026 yıllarında da balon balığı avlayan balıkçılara, kuyruk adedi başına doğrudan desteklemede bulunacaklarını vurgulayan Bakan Yumaklı, “Daha büyük tehlike arz eden ve daha sık rastlanan benekli balon balığında destekleme fiyatı yüzde 100 artırılarak 12,5 TL’den 25 TL’ye, diğer balon balığı türlerinde de yüzde 400 artırılarak 2,5 TL’den 10 TL’ye çıkarıldı” diye konuştu.
14 milyon adet yeni balon balığının ekosisteme girişi engellendi
Bakan Yumaklı, desteklemenin başladığı tarihten itibaren toplam 183 bin 974 adet balon balığının yakalandığını ifade ederek, avlanan balon balıkları sayesinde yaklaşık 14 milyon adet yeni balon balığının ekosisteme girişinin engellendiğinin altını çizdi.
Balon Balığı Avcılığının Desteklenme Tebliği ile ayrıca balon balıklarının ilaç, deri, tekstil gibi sanayi kollarında değerlendirilerek ekonomiye kazandırılması yönünde düzenlemeler yapıldığının altını çizen Yumaklı, şunları kaydetti:
“Bu kapsamda, yakalanan balon balıklarının girişimcilere ücretsiz verilmesi sağlandı. Ayrıca, Ar-Ge çalışmaları için balon balığı derisinin çanta, ayakkabı ve cüzdan olarak işlenmesi talebi kabul edilerek yaklaşık 12 ton balık bu sektörde ekonomiye kazandırıldı. Toksin düzeylerinin belirlenmesi ve ilaç sanayiinde bilimsel çalışmalarda kullanılmak üzere de bir firmanın Türkiye’deki temsilcisi aracılığıyla toplam bin 600 kilogram balon balığı alımı gerçekleştirildi. Akdeniz Bölgesinde emsal teşkil eden desteklememize ilişkin Cumhurbaşkanı Kararının ardından ivedilikle Tebliğini de yayımlayarak balon balığı alımlarına başlayacağız. Sucul biyoçeşitliliğimizin ve su ürünleri kaynaklarımızın korunması amacıyla istilacı türlere karşı mücadelemiz kararlılıkla devam edecek.”
Balon Balığı nedir?
Balon balıkları ailesi ya da bilimsel adlarıyla Tetraodontidae familyası, üst sınıf olarak Tetraodontiformes takımına ait bir ailedir. Genellikle gümüş yanaklı kurbağa balığı olarak da bilinen Lagocephalus sceleratus, Tetraodontidae familyasındaki son derece zehirli bir balıktır. Ülkemiz denizlerindeki varlığı 2000’li yılların başında tespit edilmiştir. Bu türler pasif zehirli balıklar olarak da bilinir. Dikenlerinde zehir bulunmaz. Balon balıkları kendilerini tehlikede hissettikleri zaman av olmamak için karın kısımlarını kurbağa gibi şişirirler ve normal büyüklüklerinin birkaç katına ulaşırlar. Tetrodotoksin (TTX) kimyasalı, balon balıkları ailesinin neredeyse tüm üyelerinde bulunur ve karaciğerlerinde depolanır. Siyanürden 1200 kat etkili zehre sahip balon balon balığının tüketilmesi bir tarafa dokunmak dahi ölümle sonuçlanabiliyor. Zehirli etlerinden dolayı ticari değerleri yoktur. Tetrodotoksin maddesi üretebilen bu balıklar, kas felci yaparak nefes darlığına yol açabilir ve dolaşım yetmezliğine bağlı ölümle sonuçlanabilen zehirlenmeye neden olabilir.
