AB Avrupa Bakanları, Bosna-Hersek’e AB katılım adayı statüsü vermeyi kabul ettiler. Avrupa Bakanı Karoline Edtstadler (ÖVP) Salı günü Brüksel’de yaptığı konuşmada “bölgeye ve her şeyden önce ülkedeki insanlara güçlü bir sinyal” verdi. Karar Perşembe günü AB zirvesinde resmen onaylanacak. AB Komisyonu aday statüsünü Ekim ayında önerdi. Yargı ve idaredeki reformlarla bağlantılıdır.
Edtstadler, AB mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmenin kenarlarında, Bosna-Hersek’in “büyük ve zorlu reform süreçleriyle karşı karşıya olduğunu” vurguladı. Avusturya, uzmanlığıyla ülkeyi desteklemeye devam edecek. “Çünkü: AB’nin Batı Balkanlar’da genişlemesi sorunu, Avrupa Birliği’nin güvenliği ve güvenilirliği sorunudur.”
Ülkeye 2003 yılında AB’ye katılma şansı verildi ve 2016’da resmi olarak üyelik başvurusunda bulundu. 2019 yılında, ülkeye ancak 14 reform şartını yerine getirdiğinde aday statüsü verilmesi gerektiğine karar verildi. Rusya’nın Ukrayna’daki saldırganlık savaşının bir sonucu olarak, AB ülkeleri bu pozisyonu revize etti. Ancak AB Komisyonu, katılım müzakerelerinin başlamasının şartların yerine getirilmesine bağlı olduğunu vurguladı. Ana odak noktası, ülkedeki etnik ablukaları geri püskürtmeyi amaçlayan devlet reformları.
Şansölye Karl Nehammer (ÖVP), Twitter’da “tarihi bir adımdan” söz etti ve Avusturya’nın Bosna-Hersek konusunda “en başından beri” kalp pili olduğuna dikkat çekti. Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (ÖVP) de İngilizce bir tweet atarak “memnun oldu”. Schallenberg, “Bosna-Hersek’in yeri AB’dir!” dedi.
SPÖ Avrupa Parlamentosu Üyesi Andreas Schieder yaptığı açıklamada, “AB katılım süreci, Bosna-Hersek’te gerçek reformlar ve uzun vadeli istikrar için bir fırsattır, böylece ülke nihayet tamamen işlevsel bir liberal demokrasi haline gelebilir.” Ancak FPÖ’den meslektaşı Harald Vilimsky olumsuz bir tavır aldı ve AB-27’nin ablukalara duyarlılığına ve Avusturya gibi net katkıda bulunanlar için artan yüklere atıfta bulundu. Vilimsky, “Şu anda AB’nin daha fazla katılım adayını kabul edemeyeceğini görüyoruz.” dedi.
Avusturya, yaz aylarında Ukrayna ve Moldova’ya tanınan aday statüsüyle ilgili olarak Balkan ülkesine saldırgan bir şekilde hitap etmişti. Sırplar, Hırvatlar ve Boşnaklar arasındaki etnik çatışmalar, eski Yugoslav cumhuriyetinin AB’ye yakınlaşmasına engel oluyor. Ancak Ekim ayında yapılan genel seçimlerde üç ülkenin milliyetçi partilerinin gerileme yaşaması, Bosna halkının AB ile daha hızlı yakınlaşma arzusunun bir işareti olarak değerlendirildi.
Bir diplomat, “mevcut jeopolitik durum açısından diplomatik bir sinyalden” söz etti. Bununla kastedilen, Bosna-Hersek’teki Sırp etnik grubu üzerindeki Rus etkisidir. Moskova, Bosnalı Sırp Cumhuriyeti’ndeki ayrılma çabalarını desteklemekle suçlanıyor. Bu nedenle, Saraybosna’ya AB’ye katılım aday statüsü verilmesine şimdi başlanmış olması, aynı yaz aylarında Ukrayna ve Moldova lehine alınan ilgili kararlar gibi, Kremlin patronu Vladimir Putin’e bir işaret olarak görülüyor.
Aday ülkeler, diğer şeylerin yanı sıra, Avrupa Birliği’nden sözde katılım öncesi yardım alma hakkına sahiptir. Adaylık statüsü, genellikle birkaç yıl süren resmi katılım müzakereleri için ön koşuldur. AB’nin şu anda yedi aday ülkesi var: Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk, Ukrayna ve Moldova.
