Türkiye’de çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişilerin öncelikle çalışma izin belgesi alması gerekir ancak bunun için çeşitli kriterleri karşılamaları şart. Siz de yabancı uyruklu biri olarak “Nasıl çalışma izin belgesi alabilirim?” diye düşünüyor olabilirsiniz. İşte, bu belgeyi alabilmek için karşılamanız gereken şartlar…
Çalışma İzin Belgesi Nedir?
Çalışma izin belgesi, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişilerin Türkiye’de çalışıp ikamet edebilmeleri için onlara verilen bir belgedir. Bu belge, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenir. Çalışma izin belgesi alabilmek için çeşitli kriterlere sahip olmak ve ilgili yerlere uygun şekilde başvuru yapmak gerekir.
Çalışma İzin Belgesi Neden İstenir?
Yabancı uyruklu kişiler, Türkiye’de ikamet etmek ve yasal olarak çalışma hakkı edinmek için çalışma izin belgesine ihtiyaç duyar. Bu belge, yurt dışında yaşayan ancak Türkiye’de ikamet etmek isteyen kişilerin çalışma vizesi almasını da sağlar. Vize başvurusu sırasında çalışma izin belgesi örneğinin vize evrakları ile birlikte verilmesi çalışma vizesi için gereklidir.
Çalışma İzin Belgesi Nereden Alınır?
Çalışma izin belgesi, bu belgeye ihtiyacı olan yabancı uyruklu kişinin ikamet ettiği yere bağlı olarak farklı yerlerden alınabilir. Henüz Türkiye’de ikamet etme hakkı olmayan yabancı uyruklu kişiler, ikamet ettikleri ülkenin Türkiye dış temsilciliklerine çalışma izin belgesi başvurusu yapabilirler.
Türkiye’de en az 6 ay süreyle ikamet etme hakkı olan ve hâlihazırda Türkiye’de bulunan yabancı uyruklu kişiler e-Devlet üzerinden veya T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına çalışma izin başvurusu yapabilirler. Bu kişiler, başvuru esnasında 99 ile başlayan T.C. kimlik numarasını kullanırlar.
Çalışma İzin Belgesi Nasıl Alınır?
Türkiye’de çalışma belgesi alabilmek için gerçekleştirilmesi gereken bazı işlemler var. Bunun için öncelikle işveren kaydının oluşturulması gerekir. E-izin sisteminde işverenin türüne bağlı olmak üzere ev hizmetleri işvereni, kendi nam ve adına çalışan yabancı ya da yeni iş yeri adına işveren kaydı oluşturulur. Ardından bu adrese giriş yapılır ve gerekli belgelerin yüklenmesiyle işveren kaydı oluşturulur.
İşveren kaydı oluşturulduktan sonra işveren paneli üzerinden çalışan başvuruları ve kayıt düzenlemeleri yapılabilir. “Başvuru Yap” butonundan yabancı uyruklu kişinin kimlik bilgileri ve gerekli belgeleri ile şahıs için çalışma iznine başvurulur.
Çalışma İzin Belgesi E-Devletten Nasıl Alınır?
Çalışma izin belgesi alma işlemi e-Devlet’ten yapılacaksa öncelikle sisteme girilir. e-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra arama kısmına “e-başvuru” yazılır. İçişleri Bakanlığına ait e-başvuru sayfasından “Yeni Başvuru” butonuna tıklanır. Başvuru türü seçeneklerinden “Çalışma Muafiyet İzin İşlemleri” seçilir. Son aşamada “Çalışma İzin Belgesi Verilmesi” alt başvuru türü üzerinden başvuru yapılır.
Çalışma İzin Belgesi Sorgulama İşlemi Nedir?
Çalışma izin belgesi sorgulama işlemi, yabancı uyruklu bir kişinin çalışma izninin olup olmadığını öğrenmek için yapılır. Bu belge Yabancıların Çalışma İzni ve Çalışma İzni Muafiyeti Sorgulama Sistemi üzerinden çalışma izin belgesinin türü, kişinin kimlik numarası ve başvuru numarası ile sorgulanır.
Çalışma İzin Belgesi Ne Kadar Süre İçin Alınabilir?
Çalışma izin belgesi üç farklı türe sahiptir: süreli, süresiz ve bağımsız çalışma izin belgesi. Bu belgeler, başvuru yapan kişiye farklı sürelerle çalışma izni verir. Çalışma izin belgelerinin süresi bitmeden yenileme işlemi yaparak bu süreyi uzatmak hatta belge türünü daha sonradan değiştirmek mümkün.
Süreli Çalışma Belgesi: En fazla 1 yıla kadar verilen çalışma iznidir. Uzatma başvuruları ile en fazla 3 yıla kadar çalışma izni almak mümkündür.
Süresiz Çalışma Belgesi: Sınırlı bir süresi bulunmayan ve uzun süreli ikamet hakkı tanıyan çalışma izin belgesidir.
Bağımsız Çalışma Belgesi: En az 5 yıl süreyle Türkiye’de ikamet ediyor olmak, profesyonel meslek mensubu olmak ve diğer kanunlardaki özel şartların sağlanması koşuluyla verilir. Süreli çalışma iznine tabidir.
Geçici Koruma Kapsamındayken Çalışma İzin Belgesi Başvurusu Nasıl Yapılır?
Geçici koruma, kitlesel olarak Türkiye sınırlarına gelen ve uluslararası koruma talebi bireysel olarak değerlendirmeye alınamayan yabancı uyruklu kişilerin uluslararası koruma ihtiyacının sağlanması için geliştirilen korumayı ifade eder. Geçici koruma kapsamındaki yabancı uyruklu birinin çalışma izin belgesine başvurabilmesi için geçici koruma kimlik belgesine sahibi olması ve bu belgenin düzenlenmesinin üzerinden 6 ay geçmiş olması gerekir.
Türkiye’de Öğrenci Olarak Bulunurken Çalışma Belgesi Nasıl Çıkarılır?
Türkiye’de öğrenim görmek üzere bulunan ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri de çalışmak için çalışma iznine sahip olmalıdır. Bu kişiler, çalışma izin belgesi başvurularını Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığına yapabilirler. Ön lisans ve lisans öğrencilerinin çalışabilmeleri için bir senelik okul dönemi boyunca Türkiye’de ikamet etmesi gerekir.
Çalışma İzni Biterse Ne Olur?
Çalışma izin belgesi süreli olarak alındıysa ve bu süre bittiyse kişilerin çalışmaya devam edebilmeleri için bu belgeyi yenilemeleri gerekir. İzin belgesini yenilemek için belgenin süresi bitmeden önce 2 ay içinde başvuru yapılmalıdır. Çalışma izni aynı zamanda ikamet izni olarak kullanıldığı için süre bitiminde Türkiye’de yasal olarak ikamet etme süresi de biter. Dolayısıyla yabancı uyruklu kişinin çalışma izin belgesini yenilemek istememesi durumunda kesinlikle ikamet iznine başvurması gerekir.
Çalışma izni son bulduğunda kişinin yasal hakları 15 gün daha devam eder. Bu 15 gün içinde kişinin yasal haklarını sürdürmek için gerekli olan başvuruları yapması beklenir. Eğer çalışma izni süresinin üzerinden 15 gün geçmişse ve yabancı uyruklu kişi hâlâ çalışma veya ikamet iznine başvurmadıysa bir sonraki ikamet izni başvurusunda ihlal ettiği günlerden iki kat daha fazla harç ücreti alınır. Ayrıca çalışma izninin süresi bittikten sonra yapılan başvurular süre uzatma işlemi olarak değil, yeni çalışma izni başvurusu olarak değerlendirilir ve başvuru için uygun kriterlerin karşılanması beklenir.
Çalışma İzni Muafiyet Belgesi Nedir?
Çalışma izni muafiyet belgesi, bazı kriterlerin karşılanması sonucu yabancı uyruklu kişilere verilen belgedir. Bu belge, onların Türkiye’de çalışma izni olmadan çalışma ve ikamet etme hakkından yararlanmalarını sağlar. Çalışma izni almak için gereken başvuru yöntemleri ile çalışma muafiyet belgesi almak mümkündür.
Çalışma izni muafiyet belgesi almak isteyen yabancı uyruklu kişilerde Türkiye’de en az 5 yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etme, çalışmalarının ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratmış olması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapma şartları aranır. Bu belgeyi alan kişiler çoklu giriş ve çıkış yapma hakkına sahip olurlar.
Çalışma izin muafiyet belgesinin hangi süreyle düzenleneceği her yabancı uyruklu kişi için değişiklik gösterir. Bu belge, uygun şartların sağlanması durumunda genellikle başvuru sahibinin talep ettiği süreyle düzenlenir. Çalışma izin muafiyet belgesi için düzenlenebilecek süre sınırları 6735 Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin “Muafiyetler” başlıklı 48. maddesinde belirtilir. Ayrıca çalışma izni muafiyet belgesinin süresi, başvuru sahibinin pasaport geçerlilik süresinden 60 gün daha kısa olmalıdır. Bu belgenin düzenlenmesinden itibaren 6 ay süreyle aynı sebeplerle tekrar çalışma izni muafiyet belgesi talebinde bulunulamaz.
