Türkiye ve Suriye’de meydana gelen şiddetli depremlerin üzerinden iki haftayı aşkın bir süre geçmesine rağmen bölgede yer yüzü durmuyor. Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi (GFZ) Potsdam ve ABD deprem izleme istasyonu USGS tarafından bildirildiğine göre, Çarşamba sabahı erken saatlerde Doğu Akdeniz’de İsrail-Lübnan sınırı yakınında 4.4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Suriye ile sınır komşusu olan Irak’ta yaklaşık bir saat sonra 4.6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi.
Türkiye’de de yer sarsıldı. Başlangıçta herhangi bir yaralanma raporu yoktu.
Lübnan Jeofizik Merkezi başkanı Marlene Brax, yerel basına göre sarsıntıların durmadığını söyledi. Yeraltında daha fazla enerji hapsolmuş ve şimdi serbest bırakılıyor. Bölgede iki büyük kıta levhası buluşuyor.
Depremler dizisi 6 Şubat’ta 7,7 ve biraz sonra 7,6 büyüklüğünde iki depremin Türkiye’nin güneydoğusunu ve Suriye’nin kuzeyini sarsmasıyla başladı. Türk kaynaklarına göre bunu 6.000’den fazla artçı sarsıntı izledi.
Suriye’nin kuzeybatısında, devam eden iç savaş nedeniyle meydana gelen sarsıntılardan önce birçok bölgenin zaten yıkılmış olduğu bölgede, bölge sakinleri daha fazla sarsıntı korkusuyla çadır kurdu. Bir aktivist, güvenlik nedeniyle insanların açık alanlarda da kalacağını söyledi.
Türkiye’de, etkilenenler kısa çalışma ödeneği, ücret desteği ve işten çıkarma yasağı ile mali yardım almalıdır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Çarşamba günü yayınlanan bir kararnameye göre, tedbirler olağanüstü hal ilan edilen Türkiye illerinde uygulanıyor. Orada sosyal güvenlik fonunun günlük 133 lira civarında destek verdiği söyleniyor. Bu, alıcı başına ayda yaklaşık 200 Euro’ya eşdeğer anlamına gelir.
Türkiye’nin güneydoğusunda ve Suriye’nin kuzeyinde iki hafta önce meydana gelen sarsıntılardan bu yana 42 binden fazlası Türkiye’de olmak üzere 48 binden fazla insan öldü. BM’ye göre ülkede yaklaşık 1,5 milyon kişi evsiz kaldı. Barınma ve elektrik, su ve ısınma gibi önemli görevlere ek olarak, Türk hükümeti işsizlikten etkilenenleri koruma sorunuyla karşı karşıya.
Türkiye’de, çöken binalardaki olası inşaat kusurlarına yönelik soruşturmalar devam etti. Devlet haber ajansı Anadolu’nun bildirdiğine göre, yaklaşık 560 şüpheliden 160’ı tutuklandı. Deprem sonucunda sadece Türkiye’de 7500’den fazla bina çöktü.
Durum, neredeyse hiç yardımın ulaşmadığı kuzeybatı Suriye’de özellikle sorunlu olmaya devam ediyor. Bunun nedeni ise on iki yıldır savaş halinde olan ülkede yaşanan lojistik ve siyasi engellerdir. Kuzeybatıda acilen yardım malzemelerine ihtiyaç var, çünkü bölgenin dört milyondan fazla sakininin yüzde 90’ı doğal afetten önce bile desteğe bağımlıydı.
Hükümet tarafından kontrol edilen deprem bölgeleri Şam’dan iyi bir şekilde tedarik edilirken, ülkenin kuzeybatıdaki isyancıların kontrolündeki bölgelerine yapılan yardımlar ancak Türkiye-Suriye sınırından geçebiliyor. Deprem sırasında Bab al-Hawa kapısı, Birleşmiş Milletler’in Suriye hükümetinin izni olmadan kullanabileceği tek kapıydı.
Ancak sınır karakoluna ulaşım yolu deprem nedeniyle hasar gördü ve ulaşım personeli de felaketten etkilendi, yani ilk BM konvoyu ancak üç gün sonra geçebildi. Depremden bir hafta sonra Şam, BM’nin Bab al-Salama ve Al Rai olmak üzere iki sınır kapısını üç ay daha kullanmasına izin verdi.
Birleşmiş Milletler, depremden bu yana kuzeybatı Suriye’ye yardım malzemeleriyle birlikte yaklaşık 200 kamyonun gönderildiğini söyledi. Pazartesi günü ilk kez on kamyon Al Rai geçidinden geçti. Karşılaştırma için: Sınır Tanımayan Doktorlar yardım kuruluşuna göre geçen yıl haftada ortalama 145 kamyon geliyordu.
Yerel yardım kuruluşları ağır teslimatları eleştiriyor. Suriyeli Beyaz Miğferler örgütü, BM’nin “Suriye halkına karşı bir suç” işlediğini söyledi. BM Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, BM’nin “kuzeybatı Suriye halkını terk ettiğini” kabul etti.
BM’nin aksine sivil toplum kuruluşları Türkiye’nin onayı ile diğer sınır kapılarından da yardım malzemesi gönderebilmektedir. Pazar günü, 14 MSF kamyonu kuzeybatı Suriye’ye giderken El Hammam kontrol noktasından geçti.
Birçok uluslararası kuruluş da kuzeybatı Suriye’deki yardımcılara yerel olarak ihtiyaç duyduklarını satın alabilmeleri için para sağlıyor. Ancak Action Aid kuruluşuna göre, depremden bu yana milyonlarca insan evsiz kaldığı için battaniye, çadır ve yiyecek kıt hale geldi ve fiyatlar fırladı.
