AB’nin küçük ada cumhuriyeti Kıbrıs’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini eski Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis kazandı. Resmi sonuçlara göre, 49 yaşındaki muhafazakar siyasetçi Pazar günkü ikinci turda oyların yüzde 51,9’unu aldı. Sol Parti AKEL’in desteklediği diplomat Andreas Mavrogiannis (66) yüzde 48,1 oy alarak yenilgisini kabul etti.
Kıbrıs, 2004 yılından beri AB üyesidir. AB hukuku adanın sadece güneyinde geçerlidir, Kıbrıslı Türklerin kuzeyinde geçerli değildir. Hristodulidis yönetimindeki ada cumhuriyetinin, Kıbrıs’ın turizm sektöründe büyük kayıplar kaydetmesine rağmen, Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya yönelik yaptırım politikasını desteklemeye devam etmesi bekleniyor. Hristodulidis seçim zaferinin ardından devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, Kıbrıs siyasetinin “AB rotasında kalacağını” söyledi.
Hristodulidis, kendi sözleriyle, cumhurbaşkanı olarak Kuzey ile müzakereleri yeniden başlatmakla ilgilenmek istiyor. Pazar akşamı “Çıkmazdan çıkmalıyız” dedi. Bir Yunan darbesi ve bir Türk askeri müdahalesinin ardından 1974’ten bu yana bölünme, Kıbrıs için en önemli konulardan biri ve aynı zamanda AB ile Türkiye arasında defalarca gerginliğe neden oluyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) sadece Ankara’daki hükümet tarafından tanınmaktadır. Adanın kuzey kesiminde birkaç bin Türk askeri konuşlanmış durumda. Bir tampon bölge Birleşmiş Milletler barış güçleri tarafından izlenir. Bölünmeyi aşmak için BM gözetiminde yürütülen çok sayıda arabuluculuk başarısız oldu. Görüşmeler 2017’den beri durağanlaştı.
Çözüm olarak BM, siyasi olarak eşit iki devletten oluşan bir federasyon kurulmasını öneriyor. Ankara ise iki devletli çözüm istiyor. Bu, Kıbrıs sorununun, diğer büyük sorun noktaları karşısında uzun süredir arka planda kalmasına rağmen, en zor uluslararası sorunlardan biri olmaya devam ettiği anlamına geliyor. Hristodulidis, yaşı nedeniyle adanın bölünmesine dair hiçbir anısı olmayan ilk Kıbrıs Cumhurbaşkanı olacak.
Hristodulidis ayrıca Kıbrıs’ta yolsuzlukla mücadele etmek istiyor. Önceki hükümet, son yıllarda AB üyesi olmayan vatandaşlara yüzlerce pasaport çıkarmıştı. Bazı üst düzey politikacıların kendilerini zenginleştirdiği söyleniyor. Siyaset bilimci, göç konusunu da ele almayı vaat ediyor. Nüfus açısından, Kıbrıs AB’de en fazla sığınma başvurusuna sahip ülkedir.
Hristodulidis’in 1 Mart’ta Parlamento’da yemin etmesi planlanıyor. Seçim sadece adanın güney kesiminde gerçekleşti. Doğrudan halk tarafından seçilen cumhurbaşkanı, bakanları atar ve hükümete başkanlık eder. Görev süresi beş yıldır. Önceki Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiades iki dönem sonra tekrar aday olmadı.
Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (ÖVP), Pazar akşamı “sevgili dostu ve eski meslektaşı” Hristodulidis’in seçilmesini kutladı. Schallenberg, Twitter’da “Halkınız için Dışişleri Bakanı olarak yorulmadan çalıştınız ve Başkan olarak da buna devam edeceğinize inanıyorum” dedi.
