Genel olarak konut maliyetlerindeki ve özel olarak kiralardaki artışlar, yüksek enflasyon seviyesi göz önüne alındığında büyük bir sorundur. Avusturya İstatistik Genel Müdürü Tobias Thomas Çarşamba günü Viyana’da gazetecilere verdiği demeçte, en azından 2012’den 2022’ye kadar konut maliyetlerinin harcanabilir hane gelirinden biraz daha az arttığını söyledi. Bunun yakın gelecekte değişeceğine dair de bir işaret yok.
Ortalama olarak, Avusturyalı haneler gelirlerinin yaklaşık yüzde 16’sını konuta harcıyor. Ancak ev sahipleri ile kiracılar arasında çok büyük bir fark var. Eskiler gelirlerinin sadece yüzde onunu konuta harcarken, kiracılar için bu oran dörtte bir civarında. Veriler, finansman maliyetleri dikkate alındığında bile ev sahibi olmanın kiralamaktan çok daha ucuz olduğunu gösteriyor. Son on yılda, ev sahiplerinin konut maliyetlerinde yalnızca hafif artışlar olurken, ücretsiz sözleşmesi olan kiracılar şimdi 2012’ye göre neredeyse üçte bir oranında daha fazla ödeme yapıyor. Mutlak rakamlarla, 2022’de ev sahipleri için ayda yalnızca 430 Euro ve 479 Euro idi apartman sahipleri için Ana kiracılar ise ayda 774 avro ile hesap yapmak zorunda. Konut maliyetleri, kira veya krediye ek olarak işletme, enerji ve bakım maliyetleri ile atık veya su ücretlerini de içerir. Avusturya’daki istatistiksel ortalama ana konut 102 metrekare idi.
Thomas ayrıca, bir kiralama fiyatı freninin enflasyon oranını önemli ölçüde azaltabileceğine dair umutları da azaltıyor. 2022 yılında kira artışının enflasyona katkısı sadece 0,05 puan oldu. Çünkü alışveriş sepetinde kiraların ağırlığı çok az. Hanehalkları için daha yavaş artışlar çok önemli olsa da, tüketici fiyat endeksini neredeyse hiç hareket ettiremez. Bununla birlikte, Avusturya İstatistik Kurumu, yüzde 3’lük enflasyona göre ayarlama maddesi olan kiraların yılda üç adede kadar kira artışına sahip olduğunu varsayar, yüzde 5’lik düzeltme hükümleriyle birlikte iyi bir iki düzeltme vardır.
Thomas’a göre, yalnızca artan inşaat faaliyeti uzun vadede daha düşük kiralara yol açabilir – çünkü nüfus ve bununla birlikte yaşam alanına olan talep de artıyor.
Bununla birlikte, aynı zamanda, sözleşmelerdeki endeks sıçramalarının ancak belirli bir enflasyon düzeyine ulaşıldıktan sonra etkili olması nedeniyle, kiraların ancak gecikmeli olarak yükseldiğini de unutmamak gerekir. 2023’teki enflasyonun bir sonucu olarak daha fazla göze çarpan ayarlamalar bekleniyor. Avusturya Nüfus İstatistikleri Müdürlüğü Başkanı Regina Fuchs ortak basın toplantısında, buna göre, 2023’te ödemeleri geciken daha fazla kiracı ve daha fazla tahliyeden korkulacağını söyledi.
İstatistiksel veriler, uzun kiralamaların kiracılar için daha ucuz olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Fuchs, “Kira süresi, toplam kirayı etkileyen en önemli faktördür” diyor. Avusturya’da iki yıldan daha eski olmayan sözleşmeler için kira artı işletme maliyetleri metrekare başına toplam 10,5 Euro iken, 30 yıldan uzun süredir yürürlükte olan sözleşmeler için sadece 5,75 Euro’dur. Ortalama olarak, tüm sözleşmelerin ödenmesi 8,7 Euro’dur. Beş yıldan kısa vadeli sözleşmeler de ortalamadan daha pahalı olurken, daha uzun sözleşmeler ortalamanın altında maliyetlere neden oluyor.
Kiralama süresine ek olarak, kiralık dairelerin maliyetleri için belirleyici olan segment (belediye konutu, kooperatif veya ücretsiz kira) ve bölgedir – batı ne kadar uzaksa, o kadar pahalıdır.
