Gevşek bütçe yolu göz önüne alındığında Mali Konsey, federal ve eyalet hükümetlerinin ek harcama paketlerine karşı uyarıda bulunuyor. Mali Konsey, 2023 için GSYİH’nın yüzde 2,5’i, 2024 için ise yüzde 2,3’lük bir açık bekliyor. Mali Konsey Başkanı Christoph Badelt Çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında, yüksek bütçe açığının ekonomik durumla haklı gösterilemeyeceğini eleştirdi. Mali Konsey özellikle önümüzdeki yıllarda ortaya çıkabilecek yapısal açıklardan endişe duymaktadır.
Bütçe tahmininde Mali Konsey, hem bu yıl hem de gelecek yıl için gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 2,7’si oranında bütçe açığı olacağını varsayan Maliye Bakanlığı’ndan biraz daha iyimser. Mali Konsey ise, öncelikle krizle ilgili önlemlerin sona ermesi nedeniyle bütçe açığının önümüzdeki yıl azalmasını bekliyor. Buna paralel olarak Mali Konsey’e göre borç oranı da bu yıl GSYİH’nın yüzde 76,4’ünden yüzde 75,4’e düşecek.
Badelt, özellikle hükümetin daha cömert planlamasında ek harcama riski görüyor. Mali Konsey başkanı, aynı zamanda, yeni mali eşitlemenin uygulanmasının yeni harcama paketleri için kullanılabilecek büyük miktarda serbest mali kaynağa yol açacağı konusunda uyardı. “İnanılmaz derecede iddialı olmayan” bütçe politikası, gelecekteki krizlere tepki verebilmek için tamponu da azaltıyor.
Mali Konsey ile hükümetin farklı tahminlerde bulunmasının nedeni, Mali Konseyin federal hükümetin gelirlerinin biraz daha düşük olacağını varsayması, ancak aynı zamanda hükümet harcamalarının da daha düşük olacağını tahmin etmesidir. Maliye Bakanlığı önümüzdeki yıl için 263 milyar avroluk harcama bütçesi ayırırken, Mali Konseyi şu ana kadar kararlaştırılan tedbirlere göre 259 milyar avroluk bütçe ayırıyor.
Bunun nedeni, diğer şeylerin yanı sıra, yeni mali eşitlemenin, en azından kısa vadede, açıklanandan önemli ölçüde daha düşük ek harcamalara yol açacağı varsayımıdır. Maliye Bakanlığı 2024 yılı için 1,9 milyar avroluk ek harcama beklerken, Mali Konsey sadece 700 milyon avroya ulaşıyor.
Üzerinde mutabakata varılan önlemlerin örneğin sağlık sektöründe veya ilköğretimde uygulanmasının biraz zaman alacağı varsayılmaktadır. Dolayısıyla Mali Konseyin görüşüne göre harcamalar birdenbire değil, kademeli olarak artacaktır. Bütçe fazlalıkları göz önüne alındığında eyaletlerde ve belediyelerde ek harcama paketleri için de önemli bir alan bulunmaktadır.
“Eğitimli bir Avusturyalı” olarak Badelt, harcama kapsamı göz önüne alındığında politikacıların “her türlü şeyi ortaya çıkarabileceğinden” korkuyor. En kötü durumda, Mali Konseyin hesaplamalarına göre tüm hareket serbestliği kullanılsaydı ve vergi gelirleri daha düşük olsaydı, açık bu yıl yüzde 3’e, 2024’te ise yüzde 3,2’ye bile yükselecekti. Badelt, “İçinde belli bir patlayıcı güç var” diyor.
Orta vadede ise özellikle yapısal açıktan endişe duyuyor. Planlanan bütçe açığı AB’nin yüzde 3’lük Maastricht sınırına uyacak olsa da Badelt, halihazırda geçerli olan AB İstikrar Paktı’nın yapısal bütçe dengesi kuralının 2024’ten itibaren önemli ölçüde kaçırılacağı konusunda uyarıyor. Badelt, orta vadede ne yapısal bütçe açığında yıllık GSYH’nin yüzde 0,6’sı düzeyinde bir azalmanın sağlanacağını, ne de orta vadede GSYH’nin yüzde 0,5’i oranında yapısal açık hedefinin sağlanacağını eleştiriyor. Mali Konseyin tahminlerine göre yapısal açık, yani ekonomik etkilere göre düzeltilmiş açık, bu yıl GSYİH’nın yüzde 2,2’si, 2024’te ise yüzde 2,1’i olacak.
