Macaristan Başbakanı Viktor Orbán Salı günü Pekin’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ikili görüşmelerde bulundu. Bu, resmi Macar haber ajansı MTI tarafından Orbán’ın sözcüsüne atıfta bulunularak bildirildi. Uluslararası Ceza Mahkemesi Mart ayında Ukrayna’daki savaş suçlarından dolayı Putin hakkında tutuklama emri çıkarmıştı. İki siyasetçi Çin’in “Yeni İpek Yolu” altyapı projesine ilişkin zirveye katılıyor.
Rus basınında çıkan haberlere göre Putin, toplantıda Ukrayna’daki savaşa rağmen Macaristan ve diğer bazı Avrupa ülkelerinin Rusya ile ilişkilerini sürdürmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Putin, “Mevcut jeopolitik durum nedeniyle temasları sürdürme ve ilişkileri genişletme fırsatları çok sınırlı” dedi. Bu nedenle Rusya’nın “birçok Avrupa ülkesiyle” ilişkilerini sürdürmesi son derece “tatmin edicidir”. “Bu ülkelerden biri de Macaristan.”
Putin bir AB hükümet başkanıyla en son Nisan 2022’de, yani Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden iki ay sonra görüşmüştü. O sırada Şansölye Karl Nehammer (ÖVP) Moskova’ya seyahat etti.
Orbán’ın sözcüsü, hükümet başkanının Ukrayna’ya savaş yürüten Putin ile yaptığı görüşmede barışın önemini vurguladığını söyledi. Başbakan şunları vurguladı: “Mülteci akışının, yaptırımların (Rusya’ya karşı, not) ve çatışmaların (Ukrayna’da, not) durması, Macaristan dahil tüm kıta için özellikle önemlidir.”
AB ve NATO üyesi Macaristan, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırganlık savaşına rağmen Kremlin ile temasını sürdürdü ve uzun süredir Ukrayna’da derhal ateşkes çağrısında bulunuyor. Macaristan aynı zamanda AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarının çoğunu da destekledi.
Lahey merkezli ICC, geçen Mart ayında Ukrayna’da işlendiği iddia edilen savaş suçları nedeniyle Putin hakkında uluslararası tutuklama emri çıkarmıştı. Bu, tüm üye devletlerin kendi topraklarında olması durumunda Putin’i tutuklamak zorunda olduğu anlamına geliyor. Macaristan, ICC’nin temelini oluşturan 1998 Roma Tüzüğü’nü 2001 yılında zaten onaylamıştı; bu da Mahkeme’nin ülkeyi sözleşmeye taraf bir devlet olarak gördüğü anlamına geliyor. Roma Statüsü metninin daha sonra Macaristan’da yasa olarak ilan edilmesi planlanmıştı, ancak bu asla gerçekleşmedi. Mart ayında Orbán’ın Şansölyelik Bakanı Gergely Gulyás, herhangi bir açıklama yapılmaması nedeniyle Putin’in Macaristan’da tutuklanması ihtimalinin “hiçbir yasal dayanağının” bulunmadığını iddia etmişti.
Putin ayrıca uluslararası zirve kapsamında Çarşamba günü Çin’in devlet başkanı ve parti lideri Xi Jinping ile de görüşecek. Salı ve Çarşamba günkü üçüncü “Yeni İpek Yolu” forumuna 140’tan fazla ülkeden ve 30’dan fazla uluslararası kuruluştan 4.000’den fazla delegenin katılması bekleniyor.
Çin, Rusya’nın önemli bir ortağıdır ve şu ana kadar kendisini dış dünyaya karşı tarafsız konumlandırarak Ukrayna’ya karşı saldırganlık savaşında Rusya’yı desteklemiştir. Putin Pekin’de tutuklanmakla tehdit edilmiyor. Çin, Roma Tüzüğü’nü hiçbir zaman kabul etmedi ve bu nedenle tutuklama emrini göz ardı edebilir.
Rusya ve Macaristan, Afrika, Güney Amerika ve Orta ve Güneydoğu Asya’daki birçok ülke gibi Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi olarak da bilinen küresel altyapı planının bir parçası. Macaristan ayrıca altyapı girişimine aktif katılımı nedeniyle Xi Jinping tarafından da övgüyle karşılandı. Salı günü Orbán’la yaptığı görüşmede “Seni dostumuz olarak görüyoruz” dedi. Xi, Macaristan’ın Yeni İpek Yolu’nun inşasına aktif olarak katıldığını ve değişen uluslararası duruma rağmen Çin-Macaristan ilişkilerinin yüksek düzeyde geliştiğini söyledi.
Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Rusya, özellikle enerji sektöründe Çin ile ilişkilerini güçlendirdi. Rusya, Çin’e günde yaklaşık 2,0 milyon varil petrol ihraç ediyor; bu, toplam ham ihracatının üçte birinden fazlasını oluşturuyor. Moskova ayrıca Çin’e ikinci bir doğal gaz boru hattı inşa etmek istiyor. Rus petrol ve doğalgaz devleri Rosneft ve Gazprom’un başkanları Putin’in gezici heyetinde yer almasına rağmen yeni bir enerji anlaşması beklenmiyor.
Orbán zaten Pazartesi günü Çin Başbakanı Li Qiang ile görüşmüştü. Görüşmede Çin’den edinilen bilgilere göre Macaristan’ın “Yeni İpek Yolu”na aktif olarak katılmaya devam etmek istediğini söyledi. Li, Çin’in yatırım ve altyapı projesini Macaristan’ın “Doğu’ya açılma” politikasıyla uyumlu hale getirmeye istekli olduğunu söyledi. Halk Cumhuriyeti, Budapeşte ile Belgrad arasındaki yaklaşık 350 kilometre uzunluğundaki yeni demiryolu bağlantısının inşaatının da yoğunlaştırılmasını istiyor.
Çin, “Yeni İpek Yolu” girişimiyle küresel güneydeki, Orta Asya’daki ve ayrıca Avrupa’nın bazı bölgelerindeki birçok ülkede altyapıya yatırım yapıyor ve kredi veriyor. Ülke, demiryolları ve yollar inşa ediyor veya Yunanistan’ın Pire kentindeki gibi limanları satın alıyor. Devlet haber ajansı Xinhua’ya göre Çin, 2023 yılına kadar 150’den fazla ülkeyle 200’den fazla Kuşak ve Yol işbirliği anlaşması imzalamış olacak. Pekin’den gelen resmi rakamlara göre Çin, son on yılda dünya çapındaki projelere neredeyse bir trilyon ABD doları yatırım yaptı. Ancak eleştirilerden biri de birçok ülkenin Halk Cumhuriyeti’ne olan yüksek borçları nedeniyle Pekin’e büyük ölçüde bağımlı hale gelmesi. Eleştirmenler ayrıca projelerin çoğunlukla yerel halkın çıkarları ve ihtiyaçlarına göre değil, Çin’in uzun vadeli ekonomik ve politik hedeflerine dayandığına da dikkat çekiyor.
