Entegrasyon Bakanı Susanne Raab (ÖVP), göçmenlerin işgücü piyasasına entegrasyonunu teşvik etmek amacıyla Almanca kurslarını zorunlu hale getirmeyi yüksek sesle düşünüyor. Perşembe günü entegrasyon raporunun sunumunda konuşan Raab, sosyal yardımın sürdürülebilmesi için belirli bir süre içinde “belirli bir dil seviyesine” ulaşılması gerektiğini tahmin edebileceğinizi söyledi. Yeşiller “‘yerine getirme yükümlülüğü’ kisvesi altında sıkılaştırmayı” reddediyor.
Entegrasyon Bakanı, “Bunun yasaya nasıl yansıyabileceğini düşünüyoruz” dedi. Şu anda sosyal yardımların aksamaması için sadece katılma zorunluluğu var. Aynı zamanda, Avusturya’ya yeni gelen göçmenler için sosyal yardımlar için Danimarka modeline dayalı bir bekleme süresi lehinde bir kez daha konuştu. Sonuçta yerel sosyal sistem göçü teşvik etmemelidir. Pek çok kursa rağmen çoğunun iş piyasasına adım atamadığı ve bunun yerine “sonsuz bir kurs döngüsü” içinde sıkışıp kaldığı gerçeğini “hiç anlayamıyor”. “İnsanların sosyal yardım sisteminde yıllarını harcamasının, özellikle de mevcut işgücü piyasası durumu göz önüne alındığında, kabul edilemez olduğunu düşünüyorum.” Bu her zaman “üniversite düzeyinde Almanca” ile ilgili değil, temel bilgilerle ilgilidir.
Raab koalisyon ortağının desteğine güvenemez. Yeşiller’in APA’ya yaptığı açıklamaya göre, “Mevcut sosyal yardımların azaltılması veya ‘performans yükümlülüğü’ kisvesi altında sıkılaştırılması” tartışmaya açık değil. “Yardımımıza gerçekten ihtiyacı olan insanları” sosyal yardımlarla destekliyoruz. Bunları doğru yapmak siyasetin önemli bir görevidir. Belirleyici faktör istihdamın boyutu veya “performans” değil, desteğe duyulan ihtiyaçtır.
Raab’a göre sorunlardan biri bazen yüksek okuryazarlık ihtiyacıdır. 2022’de gelenlerin onda yedisinin okuryazarlığa ihtiyacı olacak. Bu oran yüzde 78 ile Suriyeliler arasında en yüksek seviyede. Entegrasyon Danışma Kurulu Başkanı Katharina Pabel de okuryazarlık ihtiyacının arttığını doğruladı. Bu grup iyi bir sistemle karşı karşıya kalırken Almancanın belirli seviyelerine ulaşmakta zorlandıkları da aşikar. Bu nedenle Pabel, diğer şeylerin yanı sıra, Entegrasyon Fonu (ÖIF) tarafından sunulan ve giriş seviyesi işlere uygun hale getirilen çevrimiçi Almanca öğrenme üniteleri gibi Almanca tekliflerinin daha esnek hale getirilmesini savunuyor.
Pabel’e göre genel olarak özellikle gençlere dikkat edilmesi gerekiyor. Uzman Konseyinin bu yılın raporu için bu odağı seçmesinin nedeni budur. Amaç, göç geçmişi olan gençlerin eğitim, işgücü piyasasına entegrasyon ve sosyal entegrasyon konularında eşit fırsatlara sahip olmaları olmalıdır. Verilerin değerlendirilmesi, göçmenlerin göç geçmişi olmayan gençlere göre daha kötü durumda olduğunu gösteriyor. Pabel’e göre çok daha az sıklıkla çıraklık eğitimini tamamlıyorlar veya yüksek öğretim okullarına geçiyorlar. “NEET’ler” yani eğitim, çalışma ve öğrenim görmeyen grupta da bunların oranı daha yüksektir. Bir önlem olarak Uzman Konseyi, örneğin daha sistematik ve bağlamla ilgili kariyer tavsiyeleri önermektedir. Özellikle göçmen kökenli kızlara ve genç kadınlara odaklanılmalıdır. Ayrıca uçuş nedeniyle kesintiye uğrayan eğitim yollarına da dikkat edilmelidir.
Artık bu ülkede her dört kişiden birinin göçmen geçmişi var. Avusturya İstatistik Genel Müdürü Tobias Thomas’ın açıkladığı gibi, 2022 yılında Avusturya’da göçmen kökenli 2,35 milyon insan yaşıyordu. Anne ve babası yurt dışında doğmuş olanların toplam nüfusa oranı bir önceki yılda yüzde 25,4’ten yüzde 26,4’e yükseldi.
1 Ocak itibarıyla Avusturya’da yaşayan 1,7 milyon yabancının en büyük grubunu Alman vatandaşları (225 bin) oluştururken, bunu 147 bin 500’ü Rumen, 121 bin 900’ü Sırp ve 119 bin 700’ü Türk vatandaşı izledi. Menşe ülkeleri Hırvatistan, Macaristan, Bosna-Hersek, Suriye, Ukrayna ve Polonya beşinci ila onuncu sırada yer alıyor. Mutlak sayılarda 2015’ten bu yana en güçlü artışlar Romenler (artı 74.100), Ukraynalılar (artı 71.000), Suriyeliler (artı 70.900) ve Almanlar (artı 54.500) arasında yaşandı.
Thomas’ın açıkladığı gibi, göçmenler birlikte yaşamayı Avusturya’da doğan insanlara göre önemli ölçüde daha iyi değerlendiriyorlar. Göçmenlerin yaklaşık yüzde 61’i bunu “çok” veya “oldukça iyi” olarak değerlendirirken, burada doğanlarda bu oran yalnızca yüzde 28’dir. Öte yandan yerli nüfusun yaklaşık üçte biri (yüzde 34) durumu “oldukça” veya “çok kötü” olarak tanımlıyor.
Perşembe günü muhalefetten eleştiri geldi. NEOS entegrasyon sözcüsü Yannick Shetty, Raab’ı “sosyal yardımlarda kesintiye yönelik popülist taleple FPÖ’nün gözüne girmeye devam etmekle” suçladı. Bunun yerine onlarca yıldır hükümette olan ÖVP’nin harekete geçmesi ve göç ve işgücü piyasasında gecikmiş reformları nihayet uygulamaya koyması gerekiyor. Kırmızı entegrasyon sözcüsü Christian Oxonitsch’in eleştirisi de benzerdi: “ÖVP on yıldır entegrasyon departmanının sorumluluğunu üstleniyor. Ve on yıldır ÖVP’den entegrasyon alanında yeterince gelişme olmadığını duyuyoruz.” Oxonitsch, ÖVP’nin Özgürlük Partisi ile birlikte Avusturya işgücü piyasasında entegrasyon yılını kaldırdığını hatırlattı. Entegrasyon raporunu dikkate alarak, Viyana Belediye Başkan Yardımcısı ve Entegrasyondan Sorumlu Belediye Meclis Üyesi Christoph Wiederkehr (NEOS), bir kez daha zorunlu yaz Almanca kursları çağrısında bulundu.
FPÖ lideri Herbert Kickl ise bir yayında ÖVP’yi göç ve sığınma arasındaki açık ayrımı giderek ortadan kaldırmakla suçladı. “İltica, geçici korumadır ve öncelikle yalnızca sosyal sistemimize yönelik kitlesel göçün örtüsü değildir.” Kickl’a göre, bu ayrım çizgisini “Avusturya Kalesi ile açıkça, sürdürülebilir ve tutarlı bir şekilde” çizen tek kişiler Liberallerdir.
Caritas Başkanı Michael Landau, Ukrayna’dan yerinden edilen insanlar için uzun vadeli bir perspektif çağrısında bulundu. Yarıdan fazlası artık Avusturya’ya ait olduklarını düşünüyor ve yakın zamanda Ukrayna’ya dönmeleri pek mümkün görünmüyor. Raab’a eleştiri ÖGB’den geldi. ÖGB iş piyasası uzmanı Sylvia Ledwinka’ya göre, Almanca kurslarına ödeme yapma yükümlülüğünü düşünmek yerine kişinin kendi tedbirlerini etkililiğine dair kontrol etmesi “daha mantıklı” olacaktır.
