Sayıştay, emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için kapsamlı eylemlere ihtiyaç olduğunu düşünüyor. Cuma günü sunduğu raporda denetçileri, emeklilik sistemine müdahale konusunda net bir çizginin bulunmadığını ve emeklilik yaşı konusunda strateji eksikliğinin bulunduğunu eleştiriyor. Sayıştay, Yaşlılık Güvenliği Komisyonu’nun 2017-2022 yılları arasındaki çalışmalarını ‘yetersiz’ olarak değerlendiriyor.
Sayıştay, emeklilik kanununa yapılan yasal müdahaleler konusunda net bir çizgiden yoksundur. 2005 ile 2022 yılları arasında emeklilik kanunu toplam 29 kez önemli ölçüde değiştirildi ve mali etkileri çoğu kez açıklanmadı. Sayıştay ayrıca, emeklilik düzenlemesinin 2005’ten beri – planlandığı gibi – tüketici fiyat endeksine dayalı bir düzeltme faktörüyle yalnızca iki kez gerçekleştirildiği gerçeğini de eleştiriyor.
Sayıştay ayrıca emeklilik yaşı konusunda bir stratejinin bulunmamasını da eleştirmektedir. Sayıştay’ın bakış açısına göre, etkili emeklilik yaşının ve gerekirse yasal emeklilik yaşının da yükseltilmesi önemli tedbirler olacaktır. Sayıştay’a göre, yaşam beklentisi artmasına rağmen, kadınlar için yasal emeklilik yaşının eşitlenmesinin uygulanmasının ardından fiili emeklilik yaşı 2030’ların ortalarından itibaren sabit kalacak. 2020 yılında yasal emeklilik sigortası giderlerinin yaklaşık yüzde 30’u kamu tarafından finanse edildi.
Sayıştay, Yaşlılık Güvenliği Komisyonu’nu sert bir şekilde eleştiriyor. 2016 yılında komisyonun, emeklilik sisteminin 2050 yılına kadar uzun vadeli gelişimi ve mali sürdürülebilirliği hakkında her üç yılda bir rapor hazırlaması ve emeklilik sisteminde değişiklik yapılmasının gerekli olup olmadığını değerlendirmesi kararı alındı. Sayıştay, Yaşlılık Güvenliği Komisyonu’nun 2017 yılında kurulduğunda raporlama yükümlülüğüne uymamasını eleştiriyor. Sadece dört yıl sonra 2021’de uzun vadeli bir rapor sundu. Federal hükümet aynı zamanda Ulusal Konsey’e gerektiği gibi rapor verme konusunda da başarısız oldu.
Sayıştay, Yaşlılık Güvenliği Komisyonu raporunda ve Federal Hükümet’in yasal olarak gerekli iki raporunda da sürdürülebilirliğe ilişkin genel bir beyandan yoksundur. Mali Konsey, demografik bağımlı harcamalardaki artış nedeniyle emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğinin uzun vadede garanti altına alındığına inanmazken, Yaşlılık Güvenliği Komisyonu da benzer tahminlere rağmen bu konuda herhangi bir açıklama yapmıyor ve herhangi bir açıklama yapmıyor. Herhangi bir reform önlemi önermiyor, Sayıştay’ı eleştiriyor.
Sayıştay, Yaşlılık Güvenliği Komisyonu başkanlığına atama yapılmamasını da eleştiriyor. Komisyon, başkanlık konusunda önceden anlaşma sağlanamadığı için ancak Kasım 2019’da oluşturulabildi. 2022’nin başında başkan Walter Pöltner, sosyal açıdan kademeli emekli maaşı artışlarını protesto etmek için görevinden istifa etti. O zamandan beri pozisyon tekrar boş kaldı.
Sosyal İşler Bakanlığı Cuma günü komisyonun “tamamen hareket etme kapasitesine sahip” olduğunu vurguladı. Toplantı çağrısı başkan yardımcısı, Yaşlılar Konseyi Başkanı ve ÖVP Yaşlılar Derneği Ingrid Korosec tarafından yapılacak ve komisyonun ofisi işleri yürütecek. Sayıştay’ın Yaşlılık Güvenliği Komisyonu’nun çalışmalarına yönelik eleştirisine ilişkin olarak bakanlık, emeklilik sisteminin devam eden değerlendirmesinde yasal gerekliliklere her zaman uyulduğunu vurguladı. Her ne kadar yüksek enflasyon, ekonomik kalkınma ve artan emekli sayısı nedeniyle orta vadede kamu harcamaları artacak olsa da, bunun uzun vadede sadece ılımlı bir etkisi olacak.
SPÖ, memurların, serbest meslek sahiplerinin ve çiftçilerin aksine ASVG emekli maaşlarının yüzde 95’inin primlerle karşılandığını vurguladı. SPÖ sosyal sözcüsü Josef Muchitsch bir yayında, bu nedenle iki milyon ASVG emeklisinin emeklilik sisteminin sürdürülebilir ve finanse edilebilir olduğuna “hiç şüphe yok” dedi. Ancak SPÖ, emekliliğe kadar sağlıklı çalışmanın sağlanması için harekete geçilmesi gerektiğini düşünüyor ve ağır işçilerin emekli maaşlarının yeniden değerlendirilmesi çağrısında bulunuyor.
Yaşlılar Konseyi de Sayıştay’ın eleştirilerini reddetti. İki başkan Peter Kostelka ve Ingrid Korosec bir basın açıklamasında Avusturya emeklilik sisteminin “uzun vadede güvenli ve dünyanın en iyilerinden biri” olduğunu belirttiler. İyileştirmeler önemlidir, ancak “emeklilik sistemimiz hakkında genel olarak kötü konuşulmasını reddediyoruz. ” SPÖ’ye bağlı emekliler derneği başkanı Kostelka ise yaşlılık aylığı komisyonuna yönelik eleştirinin “oldukça haklı” olduğunu ancak doğru muhatabın Pöltner’in istifasının ardından komisyonu terk eden hükümet olduğunu söyledi. Korosec ile birlikte, başkanlık koltuğunun boş olmasına rağmen Yaşlılık Güvenlik Komisyonu’nun tamamen görev yapabilecek kapasitede olduğunu vurguladı.
Buna karşılık NEOS, emeklilik sisteminin çöküşüne ilişkin uyarılarının doğrulandığını gördü. Sosyal sözcü Gerald Loacker bir yayında, “Diğer partiler nihayet uyanmalı: Hiçbir şey yapmamaya devam etmek haksızlık ve son derece sorumsuzluktur” dedi. NEOS özellikle emeklilik yaşının artırılması, otomatik emeklilik sistemi, tüm sigortalılar için aynı kurallara sahip tek bir emeklilik hesabı ve “enflasyon oranının ötesinde yıllık ekstra artışlara son verilmesi” çağrısında bulunuyor.
Çalışma Odası da Sayıştay’ın eleştirileriyle birçok noktada kendisini doğrulamış oldu. Gerçek emeklilik yaşını artırmak için, ilgili federal hükümetten bağımsız ve net yetkilere sahip, teşvikler ve iyi, yaşa uygun çalışma koşullarıyla hareket edebilen bir emeklilik komisyonu çağrısında bulunuyor. AK, ASVG sigortalılarına kıyasla serbest meslek sahiplerinin ve çiftçilerin emekli maaşlarına yönelik önemli ölçüde daha yüksek federal katkı paylarını eleştirdi.
