Siyasi sistemden memnuniyet bir miktar artıyor ancak genel olarak düşük bir seviyede kalıyor. Bu, SORA Enstitüsü tarafından yürütülen “Avusturya Demokrasi İzleme” çalışmasının sonucudur. Onayın kapsamı öncelikle ekonomik duruma bağlıdır. Bu oran özellikle ekonomik açıdan alt üçte birlik kesimde endişe verici.
Democracy Monitor, 2018’den bu yana yılda bir kez Avusturyalıların siyasi sistem ve genel olarak demokrasi hakkında ne düşündüğünü araştırıyor. Bu yılın temsili anketi, SORA tarafından 30 Eylül ile 12 Ekim tarihleri arasında telefonla ve çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. 16 yaş ve üzeri 2.081 kişiyle anket yapıldı; bu, artı/eksi yüzde 2,1’lik bir dalgalanma aralığına karşılık geliyor.
Avusturya’daki siyasi sistemin imajı genel olarak bir miktar iyileşti. Ankete katılanların yaklaşık yüzde 39’u bunun iyi çalıştığını düşünüyor. Bu, anketin başlamasından bu yana memnuniyetin yüzde 34 ile en düşük seviyeye ulaştığı 2022’ye kıyasla yüzde beş puanlık bir artış. Ancak şu anki değer düşük seviyede. İlk Demokrasi Monitörü’nde insanların neredeyse üçte ikisi (yüzde 64) siyasi sistemimizin iyi çalıştığına ikna olmuştu.
Detaylara baktığınızda en düşük ekonomik üçte birlik kesimde düşüşün devam ettiğini, orta ve üst üçte birlik kesimde ise bir miktar toparlanma olduğunu görebilirsiniz. Orada da korona salgını, çeşitli yolsuzluk iddiaları ve artan enflasyon nedeniyle 2020 ile 2022 arasında yüzde 78’den yüzde 45’e ve yüzde 70’ten yüzde 34’e aşınmıştı. Ancak şu anda hafif bir toparlanma var. Şu anda en üst üçte birlik kesimde yer alan kişilerin yüzde 52’si ve orta üçte birlik kesimde yer alan kişilerin yüzde 41’i siyasi sistemin iyi çalıştığını düşünüyor.
Ancak alt üçte birlik kesimde işler giderek kötüye gidiyor. Siyasi sisteme destek yüzde 49 ile 2018’de en yüksek seviyesine ulaştı. Şu anda bundan memnun olanların oranı sadece yüzde 24. Üst ve orta üçte birlik dilimin aksine, düşüş eğilimi son on iki ayda da devam etti. Mevcut memnuniyet bir kez daha önceki yıla göre yüzde beş puan aşağıdadır.
Benzer bir durum kurumlara duyulan güven konusunda da ortaya çıkıyor. Ankete katılanların yüzde 52’si şu anda Federal Cumhurbaşkanı, yüzde 39’u Parlamento ve yüzde 32’si Federal Hükümet hakkında bu şekilde düşünüyor. Ancak nüfusun tamamı düzeyindeki bu istikrar iki zıt gelişmeye dayanıyor: Orta ve üst üçte birlik kesimde güven artarken, alt üçte birlik kesimde güven yeniden düştü.
Buna karşılık, insanların demokrasiye yönelik tutumları yıllar içinde sabit kaldı: Yüzde 86’sı şu anda demokrasinin en iyi yönetim biçimi olduğunu düşünüyor ve bu da önceki yılların sonuçlarına karşılık geliyor. Parlamento ve seçim kaygısı taşımayan güçlü bir lidere verilen destek yüzde 19 seviyesinde ve geçici bir yüksek seviyenin ardından 2018 kriz öncesi seviyesine geriledi. Ama bu yüzde 19’luk kesim için bile, şüphe olması durumunda, karar demokrasiden yana. Bir seçim yapması istendiğinde, üçte ikisi parlamenter demokrasimize oy veriyor, üçte biri ise “geçici diktatörlüğe” oy veriyor.
Demokrasiyi gerçekten reddeden grubun oranı ise yüzde 10’un biraz altında ve yıllar boyunca sabit kaldı. Ancak şu anda demokratik hakların kısıtlanması lehinde konuşma olasılıkları 2018’e göre iki kat daha fazla. Araştırma yazarı Martina Zandonella’ya göre bu “endişe verici bir gelişme”. Ancak Zandonella, yalnızca buna odaklanmanın ikinci bir merkezi görüşü gölgelediğini söylüyor: “Fırtınalı zamanlarda bile demokrasi vatandaşlarının çoğunluğuna güvenebilir.”
SPÖ federal parti lideri Andreas Babler, demokrasi izleme sonuçlarından ve siyasi sisteme duyulan güven eksikliğinden endişeliydi. Bunun nedeni olarak hükümetin enflasyona karşı kararlı olmayışını suçluyor. Babler, “Liberal demokrasiyi savunmak istiyorsanız sosyal hakları genişletmelisiniz” dedi.
