Duygusal ifade becerisi, karizmanın ve başkalarını etkilemenin mühim bir unsurudur. Bu becerinin hangi karakter özelliklerine haiz kişilerde var olduğu mevzusunda bazı emek harcamalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda birbirinden değişik kişilik özelliğine haiz katılımcılar yer almıştır.
Bir araştırma deneyine katılanlar, dışa dönüklük, nevrotiklik, baskınlık ve dürtüsellik benzer biçimde özellikler de dahil olmak suretiyle geniş ve kapsamlı bir kişilik ölçümleri testini tamamladılar. Ondan sonra duygusal bir gönderme görevi üstlendiler; çeşitli temel duyguları ( mutluluk, hüzün, hiddet, şaşkınlık vb.) bir video kameraya “yansız” cümleler söylerken ifade etmeleri istendi. Uzmanlar sonrasında videoları izledi ve gönderilen duyguyu belirlemeye çalıştı. Sonuçlar, insanların duygularını başkalarına doğru bir halde göndermede ne kadar iyi bulunduğunu ölçtü.
Hangi kişilik özellikleri duyguları doğru bir halde iletme kabiliyetiyle ilişkiliydi?
Şaşırtıcı bir halde ve beklentilerin aksine, dışa dönükler duyguları ifade etmede tutarlı bir halde doğru değildi. Bunun yerine, duygusal gönderme kabiliyeti, baskın ve teşhirci olmakla, toplumsal durumlarda görünür olmayı ve “sahnede” olmayı seven türden biri olmakla ilişkilendirildi. Bu sonuçlar, belirli insan türlerinin duygularını başkalarına iletme becerilerini geliştirdiklerini, sadece yalnızca başkalarıyla beraber olmaktan hoşlanan dışadönük kişileri değil, ilgi odağı olmak isteyen baskın ve teşhirci fertleri de ortaya koymuş oldu.
İkinci bir deneyde, iştirakçilerin aynı şekilde daha karmaşık duyguları (mesela sempati, gurur, baştan çıkarma) ifade etmeleri sağlandı. Sonuçlar aynıydı. Teşhirci ve baskın bireyler, bu daha karmaşık ve deşifre edilmesi zor duygularda bile daha başarılıydı. Daha da önemlisi, daha rahat, daha temel duyguları (mesela, mutluluk yada hiddet) göndermede başarı göstermiş olan aynı kişiler, sempati ve baştan çıkarma benzer biçimde karmaşık duyguları ifade etmede de daha başarılıydı.
Duyguları başkalarına doğru bir halde ifade etme kabiliyetinin, gösteriş yapma ve başkalarını etkileme arzusuyla uyarıldığı öne sürülür. Belli fertleri duyguları canlandırma becerilerini geliştirmeye iten bu kişilik özellikleridir. Daha sonraki araştırmalar, duygusal gönderme kabiliyetinin öğrenilmiş ve gelişmiş bir beceri bulunduğunu gösterdi – ne olursa olsun doğuştan haiz olduğumuz bir şey değil. Bu mantıklı şu sebeple karizma üstüne meydana getirilen araştırmalar karizmanın öğrenilebilen ve geliştirilebilen bir şey bulunduğunu öne sürüyor. Karizma, başkalarını uyandırmak ve onlara esin vermek için duyguları iletme kabiliyeti ile ilişkilidir. Bu yüzden karizmatik liderler, insanlarda hem pozitif duygular hem de hiddet benzer biçimde negatif duyguları ateşleyebilir. Dahası, birçok insan karizmatik kişilere sempati duyduğu için çekilir. İnsanlar bu kişiler için “Beni hakkaten anlıyor ve duygularımı paylaşıyor” şeklinde düşünebilir.
Sadece bu kişilerin hakkaten hissettiklerini yansıtıp yansıtmadıkları tam olarak bilinemeyebilir. O şekilde ki ön planda olmayı seven insanoğlu duyguları öykünmek etme noktasında da kendilerini geliştirmiş olabilir. Netice itibariyle beklentiler dışadönük kişilerin duygularını net ifade edebileceği yönünde olsa da araştırmalar teşhirci, baskın ve ilgi odağı olmayı seven kişilerin bu aşamada daha iyi bulunduğunu gösteriyor.
Keyifli ve enerji dolu bigün dilerim.
Dr. Yasemin GEÇERLER
www.aysetolga.com
